Ze bestaan niet uit zand, maar uit korreltjes methaanijs.
Onderzoekers ontdekten de duintjes op foto’s die ruimtesonde New Horizons in juli 2015 maakte terwijl deze langs Pluto scheerde. De duintjes bevinden zich aan het randje van Sputnik Planitia – een gigantische gletsjer – en lopen min of meer paralel aan de bergketen al-Idrisi Montes. In totaal ontdekten de onderzoekers in een vrij klein gebied meer dan 350 van deze duintjes.
Vraagstuk
In eerste instantie geloofden de onderzoekers hun eigen ogen niet. Want hoe konden in de dunne atmosfeer van Pluto krachtige winden ontstaan die in staat waren om materiaal van het oppervlak op te pakken en elders weer neer te leggen? Om dat vraagstuk op te kunnen lossen, gingen de onderzoekers aan de slag met onder meer computermodellen. En ze denken er nu uit te zijn: het materiaal wordt opgezwiept door sublimatie, waarna de zwakke winden op Pluto het alleen nog maar mee hoeven te vervoeren.
Methaan
Volgens de onderzoekers zijn de duintjes opgebouwd uit methaanijskorrels die ongeveer net zo groot zijn als zandkorrels. En die methaanijskorrels kiezen het luchtruim door sublimatie. Je moet bedenken dat het oppervlak van Pluto bestaat uit methaan- en stikstofijskristallen. Wanneer die sterk genoeg door de zon verwarmd worden, verdampen ze. De gassen die zo ontstaan, haasten zich weg van het oppervlak en lanceren de methaanijskorrels die ze onderweg tegenkomen. Eenmaal in de lucht kunnen die methaanijskorrels – mede dankzij de beperkte zwaartekracht op de dwergplaneet – gemakkelijk door Pluto’s zwakke winden (met snelheden tussen de 30 en 40 kilometer per uur) worden meegevoerd. Waarna ze vervolgens aan de rand van de grote ijsvlakte die aan de voet van het gebergte ligt, worden afgezet.
Afgaand op onder meer de tamelijk onverstoorde vorm van de duintjes, denken de onderzoekers dat deze nog vrij jong zijn. Ze zouden in de afgelopen 500.000 jaar zijn ontstaan.