Er gloort hoop aan de horizon voor onze portemonnee, althans volgens een nieuwe studie van de Universiteit van Cambridge. Uit de studie blijkt dat de energieprijzen in Europa flink kunnen dalen én stabieler zouden kunnen worden. Daar hangt wel een voorwaarde aan vast: landen moeten hun beloftes voor duurzame energie waarmaken.
Het onderzoeksteam dook diep in de energiewereld van 29 Europese landen. Ze ontdekten iets veelbelovends: als landen hun beloofde quota voor wind- en zonne-energie halen, worden de prijsschommelingen gemiddeld 20 procent minder heftig. Vooral het Verenigd Koninkrijk en Ierland kunnen opgelucht ademhalen. Deze landen kunnen maar liefst 44 en 43 procent minder prijspieken verwachten. Ook Nederland zit in de kopgroep: in ons land kunnen de prijsschommelingen met 38 procent afnemen. Onze zuiderburen in België kunnen rekenen op een daling van 33 procent, terwijl Duitsland uitkomt op 31 procent.
Een mooi vooruitzicht voor de portemonnee
De Cambridge-wetenschappers draaiden geavanceerde computersimulaties om deze voorspellingen te maken. Ze hielden rekening met talloze factoren: van weerpatronen tot energieverbruik, en van brandstofcapaciteit tot de specifieke eigenschappen van elk nationaal elektriciteitsnetwerk. Het resultaat? Als landen hun klimaatbeloftes nakomen, kan de stroomprijs in Europa gemiddeld een kwart lager uitvallen.
Voor Nederland betekent dit concreet dat we 41 procent minder zouden moeten betalen voor onze elektriciteit. In de Scandinavische landen kunnen de prijzen zelfs met 60 procent dalen. Ook Duitsland en België kunnen flinke prijsdalingen tegemoet zien van respectievelijk 34 en 31 procent.
Waarom zorgen zonnepanelen en windmolens voor stabielere prijzen? Het antwoord is simpel: hoe minder afhankelijk we zijn van aardgas, hoe minder last we hebben van wilde prijsschommelingen in de gasmarkt. Zelfs als we rekening houden met de zogenaamde dunkelflaute, periodes met weinig zon en wind, blijven de prijzen stabieler dankzij een diverser energieaanbod en opslagmogelijkheden.
Nog groener = nog goedkoper?
De onderzoekers keken ook naar wat er zou gebeuren als Europa nóg ambitieuzer wordt. Als we 30 procent méér duurzame energie opwekken dan beloofd, worden de prijzen nog minder gevoelig voor schommelingen in de gasmarkt. Ze waarschuwen wel voor een mogelijk kantelpunt: als de stroomprijs té ver zakt, wordt investeren in groene energie minder aantrekkelijk. Dan zou de hele ontwikkeling kunnen stagneren.
Dit scenario vraagt om een nieuwe kijk op de Europese energiemarkt, stelt onderzoeker Daniel Navia. “Als we volledig gebruik willen maken van zonne- en windenergie als veiligheidsinstrument, moet Europa misschien opnieuw nadenken over de manier waarop zijn energiemarkten zijn opgezet en welke stimulansen het de particuliere sector kan bieden om de maatschappelijke verzekeringswaarde die het uit hernieuwbare energie haalt, in stand te houden.” Laura Diaz Anadon, hoofdonderzoeker van de studie, benadrukt daarnaast het belang van doorzetten: “Als we de vaart uit de groene energietransitie halen, schaadt dat niet alleen het klimaat. We maken onszelf dan ook kwetsbaar voor onvoorspelbare risico’s in de toekomst.”
De onderzoekers tekenen wel aan dat hun berekeningen zijn gebaseerd op gegevens van vóór de energiecrisis door de oorlog in Oekraïne. Het effect van groene energie op de prijsstabiliteit zou in werkelijkheid dus zelfs nog groter kunnen zijn dan hun modellen laten zien. Het onderzoek verscheen in het wetenschappelijke vakblad Nature Energy.
