Droogte droeg bij aan verval van Angkor

Nieuw onderzoek wijst erop dat droogte een belangrijke rol speelde bij de ondergang van Angkor en het beroemde Khmer-rijk.

Dat schrijven wetenschappers in het blad Proceedings of the National Academy of Sciences.

Machtig
Honderden jaren geleden leek het koninkrijk van de Khmer nog standvastig. Het waren deze machtige mensen die van de negende tot diep in de veertiende eeuw over een groot deel van Cambodja regeerden. En het waren deze mensen die onder meer de bekende en immens grote tempel Angkor Wat (zie hierboven) deden verrijzen. Maar aan het begin van de vijftiende eeuw werd alles anders. De stad waar de Khmer zoveel jaren in zetelden, werd verlaten.

Droogte
Waarom dat precies gebeurde, is tot op de dag van vandaag onduidelijk. Er worden verschillende redenen voor genoemd. Oorlog, onrust onder de burgers en droogte bijvoorbeeld. Een grootschalig onderzoek toont nu aan dat droogte hoogstwaarschijnlijk in ieder geval heeft bijgedragen aan het vergaan van zo’n machtige stad.

Koning Jayavarman VII. Hij regeerde in de twaalfde eeuw over het Khmer-rijk. Foto: Jean-Pierre Dalbéra (via Wikimedia Commons).
Waterreservoirs
De onderzoekers trekken die conclusie nadat ze een waterreservoir dat door de Khmer werd aangelegd bestudeerden. Het reservoir is enorm: zo’n acht bij twee kilometer groot. De onderzoekers bestudeerden sedimenten in het reservoir om te achterhalen hoe het waterpeil zich in dit reservoir ontwikkelde.

Droogte en regen
De wetenschappers troffen in de sedimenten sporen aan van perioden van extreme droogte. Deze extreme droogte werd regelmatig afgewisseld door extreme regenval. En die perioden vallen precies samen met de periode waarin de Khmer hun machtige stad verlieten.

Combinatie
Dat wil niet zeggen dat de Khmer enkel vanwege de droogte en extreme regenval weg moesten uit Angkor, zo benadrukt onderzoeker Mary Beth Day desgevraagd. “De instorting (van Angkor, red.) was een complex proces waarbij sociale en politieke factoren en het milieu een rol speelden. De droogte heeft bestaande problemen waar het Khmer-rijk met te maken had mogelijk heftiger gemaakt of de droogte heeft nieuwe problemen gecreëerd.”

Watermanagement
Day legt ook uit dat we de Khmer zeker niet moeten onderschatten. Zij waren op wisselvallig weer voorbereid. “Hun watermanagementsysteem strekte zich over zo’n 1000 vierkante kilometer uit en bestond uit taluds, vijvers, grachten, kanalen en reservoirs. Dit systeem stelde de Khmer in staat om water van rivieren en regenwater te verzamelen, op te slaan en te verspreiden wanneer dat nodig was.” Maar het systeem kon de Khmer in de perioden van droogte opvallend genoeg niet redden. “Eén van de redenen waarom het watermanagementsysteem de Khmer niet kon helpen om de droogte in de veertiende en vijftiende eeuw te weerstaan, was het feit dat jaren van extreme droogte werden afgewisseld door ongebruikelijk natte jaren. Daarnaast zijn er tekenen die erop wijzen dat het watermanagementsysteem nog voordat de droogte optrad al begon te falen. Zo is er bewijs dat sommige kanalen in Angkor zich in de dertiende eeuw heel snel met sediment vulden.” En ook in het reservoir kwam meer sediment terecht. Deze laatstgenoemde problemen zijn hoogstwaarschijnlijk door de Khmer zelf veroorzaakt. “Het kan het resultaat zijn geweest van intensieve landbouw en ontbossing in het gebied.” Hierdoor trad erosie op.

Reliëf op één van de muren van Angkor Wat. Foto: Markalexander100 (via Wikimedia Commons).

Speculeren
Het onderzoek van Day roept nog genoeg interessante vragen op. Bijvoorbeeld: hoe reageerden de Khmer precies op de veranderingen? Verlieten ze de stad massaal of heel geleidelijk? We legden die vraag aan Day voor, maar ze moet ons het antwoord schuldig blijven. “Helaas heb ik daar geen goed antwoord op. Gezien het feit dat de instorting van Angkor het resultaat was van heel veel verschillende factoren en dus niet alleen de droogte, zou ik stellen dat de mensen de stad geleidelijk aan verlieten, maar dat is speculatie.”

Onderzoek doen naar oude beschavingen die honderden jaren geleden ten onder gingen, is niet gemakkelijk. Maar het is wel nuttig, zo benadrukt Day. De resultaten hebben namelijk ook implicaties voor ons. “Angkor kan een voorbeeld zijn van hoe technologie lang niet altijd voldoende is om een ineenstorting tijdens perioden van ernstige instabiliteit te voorkomen.”

Bronmateriaal

"Water management and the decline of the Khmer Empire" - Eurekalert.org
"Paleoenvironmental history of the West Baray, Angkor (Cambodia)" - PNAS.org
"Environmental Change at Angkor, Cambodia" - ESC.cam.ac.uk
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Pigalle (cc via Flickr.com).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd