Het drinken van alcohol tijdens een vlucht kan een negatieve invloed hebben op je hart, vooral in combinatie met de cabinedruk op kruishoogte, zo ontdekten onderzoekers.
De vakantie komt eraan! En dat betekent dat veel mensen binnenkort in het vliegtuig stappen, op weg naar verre en exotische bestemmingen. Met een paar uur vliegen voor de boeg, zul je niet de eerste zijn die de tijd probeert te doden met een glaasje wijn, bier of wodka. Sommige mensen drinken aan boord van een vliegtuig een alcoholisch drankje om beter in slaap te vallen. Maar een onlangs gepubliceerde studie werpt nu twijfels op over deze gewoonte. “We willen mensen bewust maken van het feit dat het drinken van alcohol tijdens vliegreizen niet geheel zonder gevaar is,” vertelt Eva-Maria Elmenhorst aan Scientias.nl.
Zuurstofgehalte
We weten dat de luchtdruk in een vliegtuigcabine op kruishoogte (de optimale hoogte waarop een vliegtuig zijn reis voortzet nadat het is opgestegen) het zuurstofgehalte in het bloed vermindert. “In 2022 hebben we ontdekt dat tijdens de slaap op kruishoogte de zuurstofsaturatie in het bloed nog verder daalt,” aldus Elmenhorst. En dat zette haar aan tot een interessante vervolgvraag. “We hadden het vermoeden dat alcohol dit effect zou kunnen versterken,” zegt ze.
Studie
Alcohol zorgt ervoor dat de bloedvatwanden ontspannen, wat resulteert in een verhoogde hartslag tijdens de slaap. De onderzoekers wilden daarom bestuderen of het drinken van alcohol en de druk in het vliegtuig op kruishoogte samen een extra effect zouden hebben op slapende mensen. Om dat te onderzoeken, verdeelden ze 48 mensen tussen de 18 en 40 jaar oud over twee groepen op basis van leeftijd, geslacht en gewicht (BMI). De ene helft werd toegewezen aan een slaaplaboratorium onder normale omstandigheden op zeeniveau, terwijl de andere helft naar een hoogtekamer ging die de cabinedruk op kruishoogte nabootste. In elk van deze groepen sliepen twaalf mensen vier uur zonder alcohol te hebben genuttigd. Twaalf anderen dronken wel een glaasje voordat ze in slaap vielen. De deelnemers dronken het equivalent van 2 blikjes bier (5%) of 2 glazen wijn (175 ml, 12%) aan pure wodka om 23.15 uur. Hun slaapcycli, zuurstofverzadiging in het bloed (SpO2) en hartslag werden vervolgens continu gecontroleerd tot 4 uur ‘s ochtends.
Daling
De studie leidt tot enkele interessante bevindingen. Zo toont het onderzoek aan dat mensen die alcohol dronken en sliepen onder gesimuleerde cabinedruk op kruishoogte, gemiddeld een daling van hun zuurstofniveau tot iets meer dan 85 procent ervaarden. Hun hartslag steeg daarentegen tot bijna 88 slagen per minuut. Deze daling van het zuurstofniveau is best zorgelijk. Meestal hebben gezonde mensen een zuurstofsaturatie van tussen de 95 en 100 procent. Als de saturatie tussen de 91 en 93 procent ligt, is dit lager dan normaal, maar nog niet zorgwekkend. Is de waarde 90 procent of lager, dan heb je een tekort.
Alcohol tijdens vliegen
Simpel gezegd hebben de onderzoekers dus ontdekt dat het drinken van alcohol tijdens een vlucht een nadelig effect op het hart heeft. Alcohol kan namelijk leiden tot een verlaging van het zuurstofgehalte in het bloed en een verhoogde hartslag, zelfs bij jonge en gezonde mensen. “We hebben ontdekt dat wanneer mensen tijdens een vlucht alcohol drinken, het zuurstofniveau in het bloed gedurende een langere tijd onder de kritieke grens van 90 procent kan komen,” legt Elmenhorst uit. “In onze experimenten was dit maar liefst 201 van de 240 minuten slaaptijd.” Deze bevindingen verrasten de onderzoeker. “We hadden verwacht dat de hoeveelheid zuurstof in het bloed zou afnemen,” zegt ze. “Maar we hadden niet gedacht dat het effect zo sterk zou zijn.”
Schadelijk
Kortom, het drinken van alcohol voordat je in het vliegtuig een dutje doet, brengt een risico met zich mee. Zelfs jonge en gezonde mensen kunnen hun hart hierdoor aanzienlijk belasten. Een prangende vraag is echter in hoeverre dit daadwerkelijk zorgelijk is. “Hoewel dit niet ideaal is, is het waarschijnlijk niet meteen schadelijk voor een gezond persoon,” zegt Elmenhorst desgevraagd. “Maar voor passagiers met bestaande medische aandoeningen kan het leiden tot een nog grotere daling van het zuurstofgehalte in het bloed en een toename van de hartslag, wat hun medische toestand kan verslechteren.” Dit betekent dat het zelfs kan leiden tot verergering van symptomen bij patiënten met hart- of longziekten.
Alcohol beperken
De resultaten van het onderzoek geven stof tot nadenken. Want alcohol wordt vaak tijdens vluchten geconsumeerd. Het is essentieel dat medische professionals, passagiers en bemanning op de hoogte worden gebracht van de mogelijke risico’s die gepaard gaan met het drinken van alcohol tijdens vluchten, zo bepleiten de onderzoekers in hun studie. “Alcohol kan net die extra factor zijn die een bestaande medische aandoening kan verergeren,” stelt Elmenhorst. “Dit kan leiden tot een medische noodsituatie tijdens de vlucht. Zelfs als gezond persoon zou ik proberen om deze onnodige extra daling van de zuurstofsaturatie tijdens de vlucht te vermijden.”
Volgens de onderzoekers kan het verstandig zijn om de regelgeving te herzien en de verkoop en toegang tot alcohol aan boord van vliegtuigen te beperken. “Een heel eenvoudige maatregel is om geen alcohol meer aan boord van vliegtuigen te serveren,” zegt Elmenhorst. Het heroverwegen van de regelgeving omtrent de toegang tot alcohol aan boord van vliegtuigen lijkt een voorzichtige stap om de veiligheid en gezondheid van passagiers te waarborgen. Maar zover is het nog niet. Voor je aankomende vakantie kun je in ieder geval heft in eigen hand nemen en een sapje bestellen in plaats van dat glaasje wijn, waarmee je kiest voor een veiligere en gezondere reis door de lucht.
