Drieduizend jaar oude ballen ontdekt in China

Onduidelijk is nog waar deze ballen – de oudste van Centraal-Azië – voor werden gebruikt.

Onderzoekers zijn in China op drie oude leren ballen gestuit. De ballen werden aangetroffen op de oude Yanghai-begraafplaats nabij de stad Turfan in het noordwesten van China. Na een grondige analyse blijken de ballen zo’n 3.000 jaar oud. En dat betekent dat we de geschiedenis van het befaamde ‘balspel’ een beetje moeten herzien.

Balspellen
Tegenwoordig zijn balspellen één van de meest populaire sporten ter wereld. Ook spelen veel jongeren graag in hun vrije tijd een potje voetbal of basketbal in een parkje. Kortom, de bal en de daarbijbehorende spellen zijn niet meer uit ons leven weg te denken. Maar wie heeft de bal eigenlijk uitgevonden? En wanneer?

Oudste exemplaren
De oudste ballen die momenteel bekend zijn, werden ongeveer 4.500 jaar geleden in Egypte van linnen vervaardigd. Daarnaast weten we dankzij monumentale stenen balvelden en afbeeldingen van balspelers dat Amerikanen al minstens 3.700 jaar spelletjes met ballen spelen. Hun ballen werden gemaakt van rubber. Tot nu toe werd aangenomen dat balspellen in Europa en Azië pas veel later volgden: In Griekenland ongeveer 2.500 jaar geleden en in China zo’n 300 jaar daarna.

Leren ballen
Maar die veronderstelling blijkt nu, na de ontdekking van de drie oude leren ballen in China, niet meer te kloppen. De aangetroffen ballen hebben een diameter tussen de 7,4 en 9,2 centimeter en zijn tussen de 2.900 en 3.200 jaar oud. ”Dit maakt deze ballen ongeveer vijf eeuwen ouder dan voorheen bekende ballen en afbeeldingen van balspellen uit Eurazië,” zegt onderzoeksleider Patrick Wertmann.

De drie ontdekte leren ballen gevonden in China. Afbeelding: UZH

De vraag is echter waar deze ballen – die dus de oudste van Centraal-Azië blijken te zijn – voor werden gebruikt. “Helaas is de bijbehorende archeologische informatie niet voldoende om die vraag te beantwoorden,” zegt Wertmann. De vroegste illustraties uit Griekenland tonen rennende balspelers. En Chinese afbeeldingen laten ruiters zien die stokken gebruiken. Hoewel vergelijkbare gebogen stoken aangetroffen zijn op de Yanghai-begraafplaats, konden de onderzoekers niet onomstotelijk een direct verband tussen deze stokken en de ballen aantonen. Bovendien stammen deze stokken uit een recentere periode. “Daarom hebben de leren ballen uit Yanghai niets te maken met vroege vormen van hockey of polo,” concludeert Wertmann, “ook al zijn twee van de ballen gevonden in graven van ruiters.”

Boog en broek
In één van de graven van de ruiters zijn tevens overblijfselen van een boog en een broek gevonden. Deze zijn net als de leren ballen zo’n 3.000 jaar geleden vervaardigd en behoren daarmee tot de oudste ter wereld. De twee voorwerpen duiden op een nieuw tijdperk, waarin paardrijden, het gebruik van krijgspaarden en fundamentele maatschappelijke transformaties die gepaard gingen met milieuveranderingen en toenemende mobiliteit centraal stonden.

Dankzij de nieuwe studie konden de onderzoekers een aantal conclusies trekken. Zo stellen ze dat de bal en de daarbijbehorende spellen vanaf het allereerste begin deel uitmaakten van lichaamsbeweging en militaire training. Daarnaast speelde sport, net als vandaag de dag, ook een belangrijke rol in de eeuwenoude Chinese samenleving. Sterker nog, het was mogelijk een belangrijke vrijetijdsbesteding. De bevindingen onderstrepen dan ook dat de regio enkele millennia geleden een centrum van innovatie binnen Eurazië vertegenwoordigde.

Bronmateriaal

"Central Asian horse riders played ball games 3,000 years ago" - University of Zurich (via EurekAlert)

Afbeelding bovenaan dit artikel: StockSnap via Pixabay

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd