Op 26 april zal de sonde voor het eerst in het smalle gat tussen Saturnus en zijn ringen duiken. Spektakel!
“Geen enkel ruimtevaartuig is ooit in het unieke gebied geweest dat wij 22 keer zullen proberen te doorkruisen,” vertelt Thomas Zurbuchen namens NASA. Hij verwijst daarmee naar het 2400 kilometer brede gebied dat zich bevindt tussen Saturnus en zijn binnenste ring. Ruimtesonde Cassini zal er op 26 april voor het eerst in duiken. Daarmee breekt de allerlaatste fase aan van een geweldige, 20 jaar durende ruimtemissie. “Wat we van Cassini’s gedurfde laatste omloopbanen zullen leren, zal ons een beter begrip geven van de wijze waarop gasreuzen en planetaire systemen elders ontstaan en evolueren.”
Scheervlucht langs Titan
Op zaterdag 22 april zal Cassini voor de allerlaatste keer langs maan Titan vliegen. Tijdens die scheervlucht zal de zwaartekracht van Titan ervoor zorgen dat de baan van Cassini verandert: zijn omloopbaan wordt kleiner. Hierdoor zal deze niet om Saturnus en zijn ringen heen vliegen, maar in het gat tussen Saturnus en de ringen duiken.
Onontgonnen gebied
Het is een duik die niet zonder risico is. “Afgaand op onze beste modellen verwachten we dat het gat vrij is van deeltjes die groot genoeg zijn om het ruimtevaartuig te beschadigen,” vertelt projectmanager Earl Maize. “Maar we zijn ook voorzichtig.” De eerste keer dat Cassini in het gat tussen Saturnus en zijn ringen duikt, wordt de grote antenne van de sonde bijvoorbeeld ingezet als ‘schild’. “Wij bepalen dan of het veilig is om de wetenschappelijke instrumenten tijdens toekomstige duiken aan de omstandigheden in dit gebied bloot te stellen,” legt Maize uit. Hij erkent dat we niet precies weten wat Cassini in dit gebied aan gaat treffen. “Er zijn zeker dingen die we niet weten, maar dat is één van de redenen dat we deze gedurfde verkenning aan het eind van de missie doen.”
Het einde
In totaal zal Cassini zo’n 22 keer in het gat tussen Saturnus en zijn ringen duiken. Half september zal de baan van de ruimtesonde opnieuw worden aangepast. Na die aanpassing ligt de sonde op ramkoers met de gasreus. Op 15 september zal Cassini dan in de atmosfeer van Saturnus duiken. Tijdens die fatale duik zullen verschillende instrumenten zo lang als mogelijk is gegevens naar de aarde sturen (onder meer over de samenstelling van Saturnus’ atmosfeer). Maar op een gegeven moment zal het contact verbroken worden en is de missie – die zo’n 20 jaar geleden begon – echt voorbij.
Het is een groot verlies. Want Cassini is de enige ruimtesonde die rond Saturnus cirkelt. Het betekent dat we het spectaculaire uitzicht dat we – via de ogen van Cassini – op Saturnus en zijn manen hadden – kwijt zijn. Maar dit is niet het moment om daarover te treuren. Want velen zijn ervan overtuigd dat het hoogtepunt van Cassini’s missie er nog aan zit te komen. Ook projectmanager Linda Spilker denkt er zo over. “Cassini zal enkele van zijn meest buitengewone observaties aan het eind van zijn lange leven doen.”