En daar blijft het niet bij: kinderen blijken op jonge leeftijd ook reeds in staat te zijn om hun eigen ademhaling waar te nemen, zo blijkt uit nieuw onderzoek.
De studie is verschenen in het blad eLife en draait om interoceptie, oftewel het waarnemen van interne lichaamssignalen, zoals de eigen hartslag. Aangenomen wordt dat mensen reeds op jonge leeftijd baat hebben bij interoceptie, omdat het waarnemen van signalen in het eigen lichaam kan bijdragen aan de ontwikkeling van het zelfbewustzijn en de eigen identiteit. Maar onduidelijk was of echt jonge kinderen – baby’s nog eigenlijk – reeds in staat waren tot interoceptie. Het nieuwe onderzoek brengt daar verandering in door onder meer aan te tonen dat baby’s van slechts drie maanden oud al in staat zijn om hun eigen hartslag waar te nemen.
Experiment
Uitzoeken in hoeverre jonge kinderen in staat zijn tot interoceptie is zeer interessant, maar ook uiterst lastig. Baby’s kunnen namelijk niet vertellen wat ze waarnemen. Om toch een beeld te krijgen van het lichaamsbewustzijn van deze jonge doelgroep, bedachten de onderzoekers dan ook een ingenieus experiment. Ze verzamelden kinderen van 3, 9 en 18 maanden oud en zetten deze voor een scherm waarop kindvriendelijke figuren bewogen. De bewegingen van die figuren liepen synchroon met de hartslag van de jonge kijker, of werden juist iets vertraagd. Terwijl de kinderen naar het scherm keken, werden hun oogbewegingen vastgelegd.
Conclusie
Het onderzoek onthult dat kinderen in alle leeftijdsgroepen langer naar de figuren keken wanneer die synchroon bewogen met hun eigen hartslag. “De baby’s moeten hebben opgemerkt dat de figuren tegelijk met hun hartslag (…) bewogen,” vertelt onderzoeker Markus Tünte. “En besteedden er daardoor meer aandacht aan.” Het onderzoek onthult zo dus dat baby’s van drie maanden oud reeds in staat zijn om hun eigen hartslag op te merken.
Ademhaling
De onderzoekers voerden hetzelfde experiment uit om te achterhalen of de kinderen ook in staat waren hun ademhaling waar te nemen. Hierbij bewogen de figuren op het scherm dus al dan niet synchroon met de ademhaling van de toekijkende kinderen. Kinderen van drie maanden oud bleken nog geen voorkeur te hebben voor figuren die synchroon met hun ademhaling bewogen, terwijl kinderen van 9 maanden oud daar wel een voorkeur voor hadden.
Het is zeker niet voor het eerst dat onderzoekers zich verdiepen in de interoceptie van jonge kinderen. Maar de bevindingen zijn bij vlagen tegenstrijdig. Zo zijn er eerder studies verschenen die suggereren dat kinderen van vijf maanden oud al in staat zijn om hun hartslag waar te nemen, terwijl andere dat weer tegenspreken. Het maakt wel duidelijk dat het belangrijk is om dit soort studies te repliceren (herhalen) om zo de waarheid boven tafel te krijgen. Het nieuwe onderzoek poogt wat dat betreft een nieuwe duit in het zakje te doen, maar moet ook vooral gezien worden als de opmaat naar meer onderzoek.
