En in specifieke regio’s op aarde zijn de verliezen nog groter; zo is de populatiegrootte in Latijns-Amerika en het Caribisch gebied tussen 1970 en 2018 met gemiddeld 94 procent afgenomen.
Een nieuw rapport van het Wereld Natuur Fonds schept een alarmerend beeld over de populatiegrootte van in het wild levende dieren. Zo blijkt dat dierenpopulaties nog altijd hard krimpen. “Het is zorgwekkend dat we er met z’n allen nog steeds niet in geslaagd zijn deze neerwaartse trend om te buigen en dat het nog steeds slecht gaat met de natuur,” stelt Kirsten Schuijt, CEO WWF-NL. “Natuur is van levensbelang. We moeten actie ondernemen en van wereldwijd natuurverlies naar wereldwijde natuurwinst. Zo snel mogelijk.”
Dubbele noodsituatie
Het nieuw uitgebrachte Living Planet Report 2022 spreekt over een ‘dubbele noodsituatie’ van zowel klimaatverandering als een verlies aan biodiversiteit. Hierdoor is de populatiegrootte van wilde dieren – denk een zoogdieren, vogels, amfibieën, reptielen en vissen – sinds 1970 gemiddeld met 69 procent gedaald. Deze daling is gebaseerd op onderzoek naar bijna 32.000 populaties van 5.230 in het wild levende diersoorten.
Specifieke regio’s
Dat populaties zo hard krimpen is voornamelijk te herleiden naar klimaatverandering, overbevissing, stroperij, vervuiling en grootschalige ontbossing voor met name landbouw. Met name diersoorten in tropische gebieden hebben hieronder te lijden. Dit betekent dat in specifieke regio’s op aarde de verliezen nog groter zijn dan het al schokkende wereldwijde gemiddelde. Zo is de populatiegrootte in Latijns-Amerika en het Caribisch gebied tussen 1970 en 2018 met gemiddeld 94 procent afgenomen.
Amazone
Een sprekend voorbeeld is het Amazoneregenwoud. Veel delen van de Amazone worden omgehakt of platgebrand om ruimte te maken voor veeteelt en landbouw. “Wetenschappers zeggen dat als de vernietiging van het Amazonegebied in dit tempo doorgaat, er spoedig een kantelpunt bereikt wordt,” aldus het WWF. “Dan zal het bos niet meer dezelfde functies kunnen vervullen. De hele planeet zal dan de voordelen van het Amazonegebied, zoals de regulering van het klimaat, verliezen.”
Zoetwaterpopulaties
Daarnaast blijkt dat met name wilde populaties die in zoetwater leven, rake klappen krijgen. Hun aantallen zijn in de afgelopen vijftig jaar met gemiddeld 83 procent gedaald. Dit is met name te wijten aan verlies van leefgebied, maar ook aan de bouw van obstakels zoals stuwen en dammen in rivieren. Ook in Nederlandse rivieren hebben vissen en andere zoetwaterdieren te maken met deze onnatuurlijke barrières.
Verbonden
De onderzoekers onderstrepen dat de natuur en klimaat onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. “Klimaatverandering heeft een grote impact op natuur en biodiversiteit,” legt WWF-ambassadeur Reinier van den Berg uit. “Hitte, droogte, natuurbranden en overstromingen zijn allemaal de vingerafdrukken van de opwarmende aarde.” Hier ligt volgens de natuurorganisatie echter ook de oplossing. “Andersom kan herstel van natuur klimaatverandering significant vertragen,” gaat Van den Berg verder. “Zo kan bijvoorbeeld bescherming van bos niet alleen zorgen voor veel CO2-opslag, maar ook voor vermindering van droogte en tempering van hitte.” Kortom, meer natuur is beter voor het klimaat. En een stabiel klimaat is beter voor de natuur.
Actie
De komende jaren zijn cruciaal. Zo geeft de natuurorganisatie aan dat we niet langer kunnen wachten en er nu actie moet worden ondernomen om de negatieve trends van natuurverlies en klimaatverandering een halt toe te roepen. “Dit kan door inspanningen op het gebied van natuurbehoud en -herstel te vergroten, voedsel duurzamer te produceren en te consumeren én alle sectoren snel CO2-neutraal te maken,” zo opperen de onderzoekers. De auteurs roepen beleidsmakers wereldwijd op om de economieën zo te veranderen dat de waarde van natuurlijke hulpbronnen integraal wordt meegewogen.
De bevindingen uit het rapport zullen ongetwijfeld ook ter sprake komen op de aankomende klimaattop van de Verenigde Naties die dit najaar in Egypte plaatsvindt. Dergelijke klimaattoppen zijn volgens het WWF dé momenten om een koerswijziging door te voeren in het belang van de mensheid en de planeet. Het WWF pleit voor een ‘Parijs-achtige’ overeenkomst waar de wereldleiders zich aan committeren, waarmee het verlies aan biodiversiteit wordt geremd en tegen 2030 een natuur positieve wereld mogelijk wordt gemaakt. “Het is nu of nooit voor natuur en het klimaat en dus voor onze toekomst,” besluit Schuijt.
