DNA van het Sima-volk legt geschiedenis van de mens bloot

Sima-de-los-Huesos1

Recent, en helemaal overschaduwd door de vondst van de Homo naledi, zijn onderzoekers van het Max Planck Instituut voor Evolutionaire Antropologie erin geslaagd meer van het genoom van de fossiele resten van de Sima de los Heusos site bloot te leggen. En daarmee verandert het landschap van de menselijke geschiedenis mogelijk weer grondig.

De Sima de los Heusos (oftewel de Put van de Beenderen) is een van de grootste vindplaatsen van hominide beenderen uit het Pleistoceen. De vindplaats ligt in Spanje. Het Sima-volk ging vooraf aan de bekendere Neanderthalers en liepen 300.000 tot 400.000 jaar geleden over het aardoppervlak. Al vroeg merkten onderzoekers overeenkomsten tussen Neanderthalers en het Sima-volk op, zoals de tanden, kaken en grote neusholtes die onderzocht werden door een team van de Complutense Univeriteit van Madrid. Dit team, onder leiding van Juan-Luis Arsuaga, deponeerde de stelling dat het Sima-volk onder de Homo heidelbergensis zou kunnen vallen. Dit is een soort die 600.000 tot 250,000 jaar geleden in Europa, Azië en Afrika voorkwam. Velen vermoeden dat deze soort een voorouderlijke soort is van de moderne mens én van de Neanderthaler.

Om dit verder uit te pluizen werd er in 2013 een uitgebreid onderzoek gedaan. Wetenschappers bestudeerden het mtDNA (oftewel DNA dat via de vrouwelijke lijn wordt doorgeven). Daaruit bleek dat de Homo heidelbergensis weinig weg had van de latere Neanderthaler en meer overeenkwam met de minder bekende Denisovamens. Deze bevinding wierp vele vragen op. Wie is die mysterieuze voorouder die ten tijde van de homo erectus leefde en een link was tussen de Denisovamens en het Sima-volk? Wetenschappers van het Max Planck Instituut kondigden aan het DNA van de beenderen van het Sima-volk te ontrafelen.

Twee miljoen basisparen
En nu – na twee jaar onafgebroken onderzoek – kondigt paleogeneticus Matthias Meyer van het Max Planck Instituut aan dat er genoeg DNA is om het mysterie van het Sima-volk op te lossen. De onderzoekers hebben nu toegang tot bijna twee miljoen basisparen.

Vroege Neanderthalers
Hierna zochten de onderzoekers naar unieke markers, die andere wetenschappers vonden in het DNA van Neanderthalers, Denisovamensen en de moderne mens. De Sima-fossielen bleken dan toch meer overeenkomsten te vertonen met de Neanderthaler dan met de Denisovamens of de moderne mens. De Sima-mens is een vroege Neanderthaler of in ieder geval gerelateerd aan vroege Neanderthalers, waardoor de aftakking van de Denisovamens en de Neanderthaler veel eerder plaatsvond.

Deze vondst bevestigt dat de afstamming van de Neanderthalers met Archaïsche hominiden dus verder in het verleden ligt, wat implicaties heeft voor de afsplitsing van de moderne mens van deze twee groepen. Immers zijn de Denisovamens en de Neanderthaler dichter aan elkaar gerelateerd dan aan moderne mensen. Alhoewel… er zijn aanwijzingen dat de drie groepen sporadisch seksueel contact met elkaar hadden. Dit verklaart het Denisova-mtDNA in het DNA van het Sima-volk. Meyer stelt verder dat de Homo sapiens mogelijk 765.000 tot 550.000 jaar geleden al afsplitste. Dit baseert hij op verschillende mutatiefrequenties in mensen, al zijn deze onderzoeken nog niet gepubliceerd.

Dit wil dus zeggen dat de voorouder van de mens een slordige 100.000 tot zelfs 400.000 jaar eerder dan algemeen aangenomen al een apart evolutionair pad bewandelde van andere Archaïsche hominiden. “Het lost al één controverse op, dat ze tot de Neanderthalers behoren,” zegt paleoantropoloog Chris Stringer van het Natuurhistorisch Museum in London. “Ik weet niet of dit goed nieuws is. Zoals ik het zie zet het het aftakken (en dus ontstaan, red.) van de Homo sapiens van de Neanderthalers en Denisovamens ons nog verder terug in de tijd.”

De mogelijkheid dat moderne mensen al zo lang geleden een aparte tak van mensachtigen was, dient als voer voor nieuwe discussies over hoe en waar de takken van onze stamboom lopen.

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd