Machu Picchu werd in vervlogen tijden niet alleen bewoond door koninklijke familieleden en edelen, maar ook door bedienden en arbeiders. En die waren afkomstig uit het hele Inca-rijk, zo blijkt.
De oude ruïnestad Machu Picchu is één van de bekendste archeologische vindplaatsen ter wereld. Jaarlijks reizen honderdduizenden bezoekers af naar de befaamde Incastad, die ooit deel uitmaakte van een koninklijk landgoed. Maar… wie woonden hier eigenlijk precies zij aan zij met de koning en andere edelen? En waar kwamen ze oorspronkelijk vandaan? Een nieuwe studie heeft door middel van DNA gepoogd de antwoorden te vinden.
Zoals gezegd is Machu Picchu een oude ruïnestad van de Inca’s; een indianenvolk dat vanaf de dertiende eeuw het huidige Peru bewoonde. Deze door de Inca’s gebouwde stad is misschien wel één van de beroemdste steden ter wereld. Archeologen gaan ervan uit dat de stad gebouwd werd in opdracht van de Inca-heerser Pachacuti. Het was een fort voor de heerser en een plaats waar edelen en de koninklijke familie zich konden terugtrekken. De stad bood ruimte aan zo’n duizend mensen. Toen de Inca’s in de zestiende eeuw onder de voet werden gelopen door de Spanjaarden viel de hele samenleving uiteen en werd Machu Picchu verlaten. Machu Picchu raakt vervolgens in de vergetelheid. Tot Hiram Bingham van de universiteit van Yale in 1911 door enkele bewoners van Peru naar de stad wordt gebracht. Machu Picchu staat vanaf dat moment weer in het centrum van de belangstelling. In tegenstelling tot andere Inca-steden, is Machu Picchu niet vernietigd, maar zeer goed bewaard gebleven. Het is dan ook de ultieme plek om meer te weten te komen over de Inca’s. Alhoewel: de stad levert tot op heden vooral vragen op. Want de wetenschap mocht dan een hele stad ontdekt hebben: heel veel wijzer worden we er nu ook weer niet van.
Net als andere koninklijke landgoederen, was Machu Picchu niet alleen de thuisbasis van royalty’s en andere elite-leden van de Inca-samenleving, maar ook van bedienden en arbeiders. En velen van hen woonden gedurende het hele jaar op het landgoed.
De ‘gewone man’
Het is bekend dat deze bewoners niet noodzakelijkerwijs uit de omgeving kwamen. Om meer te weten te komen over hun achtergronden, hebben de onderzoekers zich in de nieuwe studie over opgegraven, oud DNA gebogen. Dit DNA is afkomstig van arbeiders en bedienden die meer dan 500 jaar geleden in Machu Picchu te ruste waren gelegd. “De studie vertelt ons niets over koninklijke familieleden en andere edelen, maar schept juist een beeld van mensen met een lagere status,” legt onderzoeker Jason Nesbitt uit. Door verschillende genetische tests wist het team meer te weten te komen over de ‘gewone man’ die enkele eeuwen geleden in de verloren stad van de Inca’s woonde en werkte.
DNA
De DNA-analyse die de onderzoekers uitvoerden, werkt op vrijwel dezelfde manier als de moderne kits die tegenwoordig beschikbaar zijn om meer over genetische voorouders te onthullen. Het team vergeleek het DNA van 34 mensen begraven in Machu Picchu met dat van mensen afkomstig uit andere plaatsen in het oude Inca-rijk. Ook legden ze het DNA naast dat van enkele hedendaagse genomen uit Zuid-Amerika om te zien hoe nauw verwant ze zijn.
Inca-rijk
De resultaten van de DNA-analyse toonden aan dat de arbeiders en bedienden afkomstig waren uit het hele Inca-rijk. Sommigen kwamen zelfs oorspronkelijk uit het Amazonegebied. Daarnaast ontdekten de onderzoekers dat maar weinigen DNA met elkaar deelden. Dit vertelt ons dat de overgrote meerderheid zelfstandig – en dus niet als als familie of groep – naar Machu Picchu was gekomen. “Nu vertaalt genetica zich natuurlijk niet in etniciteit of iets dergelijks,” zegt Nesbitt over de bevindingen. “Maar het toont wel aan dat de bewoners een verschillende oorsprong hadden en afkomstig waren uit verschillende delen van het Inca-rijk.”
Andere studies
Het oude DNA onthult hoe divers de bewoners van Machu Picchu waren. Maar dat niet alleen. De DNA-analyse ondersteunt namelijk ook historische documentaties en archeologische studies van de gevonden artefacten, die al eerder in verband met begrafenissen werden gebracht. “De studie versterkt daarom ook veel andere studies die in Machu Picchu en op andere Inca-plekken zijn gedaan,” zegt Nesbitt.
Al met al verschaft de studie meer inzicht in de oude en befaamde ruïnestad van de Inca’s. En hoewel nog lang niet alle geheimen zijn onthuld, brengt elk onderzoek ons wel weer een stap uit het ongewisse.
