Onderzoekers hebben een sensor ontwikkeld, vermomd als ei, dat op de dag nauwkeurig kan berekenen wanneer een pasgeboren zeeschildpad tevoorschijn komt. En dat vergroot zijn overlevingskans aanzienlijk.
Momenteel gaat het verschillende soorten zeeschildpadden, waaronder de onechte karetschildpad, niet echt voor de wind. Sterker nog, de soort wordt helaas met uitsterven bedreigd. Maar wetenschappers schieten te hulp. Onderzoekers hebben namelijk een innovatieve manier bedacht om ervoor te zorgen dat meer pasgeboren zeeschildpadjes de barre tocht van het strand naar de zee halen. “Dit is niet iets wat alleen de zeeschildpad helpt, maar ook veel mensen,” aldus onderzoeksleider Erin Clabough.
Barre tocht
Zeeschildpadden brengen vrijwel hun gehele leven in het water door. Maar wanneer er eieren gelegd moeten worden, komen ze aan land. Ze maken een nest nabij de kustlijn en leggen daar hun eieren in. Zodra de eieren uitkomen, kruipen de jonge zeeschildpadjes op eigen kracht naar het water. Dit is echter een levensgevaarlijke tocht. Onderweg komen ze veel vijanden tegen, zoals vraatzuchtige zeevogels, hongerige krabben en mensen. Bovendien kunnen ze door kunstlicht afkomstig uit woningen, of zelfs door een kampvuur, gedesoriënteerd raken en precies de verkeerde kant op kruipen. Veel pasgeboren zeeschildpadjes halen de zee dan ook niet. En dat is zeker nu de zeeschildpad met uitsterven bedreigd wordt, slecht nieuws. Wetenschappers zijn dan ook van mening dat hoe meer schildpadden de zee bereiken, hoe beter. Maar hoe?
Uit het ei
Om die barre tocht over het strand zo soepeltjes mogelijk te laten verlopen, is het natuurlijk in eerste instantie handig als wetenschappers beter weten wannéér de baby-zeeschildpadjes uit hun ei kruipen. Tot voor kort was het echter heel moeilijk om dat nauwkeurig te voorspellen. “Voorheen was één van de weinige aanwijzingen die we hadden, een nieuw gevormde holte in het zand,” vertelt Clabough in gesprek met Scientias.nl. “Dit gebeurt echter niet bij alle nesten. En het precieze moment waarop deze holte zich vormt, is ook niet altijd hetzelfde. Daarnaast is er geprobeerd om naar aanleiding van de temperatuur en weersomstandigheden te schatten wanneer de jongen tevoorschijn komen. Maar ook dat is niet altijd betrouwbaar.”
Nep-ei
Het bracht Clabough ertoe om samen met haar collega’s een sensor, vermomd als een zeeschildpad-ei, te ontwikkelen. Dit nep-ei, dat uitgerust is met een bewegingsdetector, kan vervolgens in een nest met echte eieren worden gelegd. Elke beweging in het nest houden de onderzoekers op deze manier nauwgezet in de gaten. Door de activiteit in het nest te volgen, kunnen onderzoekers vervolgens heel precies bepalen wanneer pasgeboren zeeschildpadden uit het zand tevoorschijn zullen komen.
De onderzoekers besloten hun vernuftige uitvinding te testen tijdens het broedseizoen op Hatteras Island, gelegen voor de kust van de Amerikaanse staat Noord-Carolina. “Hier leggen veel onechte karetschildpadden hun eieren,” vertelt Clabough. Tegelijkertijd worden deze stranden voor veel recreatieve doeleinden gebruikt. En dat zorgt, zeker gedurende het broedseizoen van de zeeschildpad, wanneer de stranden worden gesloten, nog weleens voor wrijving. “De stranden van Hatteras trekken jaarlijks veel toeristen,” legt Clabough uit. “Door intensief recreatief gebruik en het feit dat ook de visserij van deze kuststreek afhankelijk is, hebben strandafsluitingen grote gevolgen voor mensen. In het verleden heeft dit geleid tot veel discussie over hoe deze tegenstrijdige belangen het beste in evenwicht kunnen worden gebracht.”
Tot op de dag nauwkeurig
Het vernuftige nep-ei van de onderzoekers lost dit probleem nu op. Want zoals uit verschillende tests uitgevoerd op Hatteras Island blijkt, kan de detector zelfs tot op de dag nauwkeurig voorspellen wanneer de pasgeboren zeeschildpadden tevoorschijn komen. “De kracht van het systeem is dat het doorlopend bewegingsgegevens verzamelt,” vertelt Clabough. “Zodra we daaruit kunnen afleiden dat de eieren op het punt van uitkomen staan, weten we dat de jongen gemiddeld 3,7 dagen later hun koppies boven het zand zullen uitsteken. Daarnaast brengt het systeem ook onvruchtbare nesten aan het licht, bijvoorbeeld als er geen enkele beweging is.” Het betekent dat de stranden langer open kunnen blijven voor het publiek en alleen sluiten wanneer de jonge zeeschildpadden uitkomen en hun tocht naar de zee wagen. “Ons doel was om een manier te vinden om zeeschildpadden te beschermen en tegelijkertijd ander gebruik van het strand toe te staan,” zegt Clabough. “En daar zijn we nu in geslaagd.”
Redding nabij
De uitvinding maakt tevens het werk van natuurbeschermers een stuk gemakkelijker. Momenteel houden vrijwilligers uren achtereen de nesten van zeeschildpadden nauwlettend in de gaten, in afwachting van de jongen. Dankzij het nep-ei kan het wachten sterk worden verkort. Een meer gerichte benadering van zowel mensen als middelen zou daardoor veel geld kunnen besparen.
Overlevingskans
Maar nog belangrijker is dat het nep-ei de overlevingskans van de pasgeboren zeeschildpadjes aanzienlijk vergroot. Want nu onderzoekers precies weten wanneer ze uit het ei kruipen, kunnen ze veilig en wel naar de zee worden begeleid. En dat is, zeker nu de populatie zeeschildpadden wereldwijd sterk afneemt, hoopgevend. De onderzoekers zijn er dankzij het nep-ei zelfs al in geslaagd jonge zeeschildpadden voor een noodlottige dood te behoeden. “We zijn dankzij de sensor in staat geweest jonge zeeschildpadden te redden die in gevaar werden gebracht door zwaar weer,” vertelt Clabough. “We konden gelukkig voorkomen dat het hele nest verdronk.”
Hoewel de toekomst van de zeeschildpad nog lang niet veilig is gesteld, hebben de onderzoekers met hun studie wel een belangrijke stap gezet om de start van het leven van een baby-zeeschildpadje in ieder geval iets makkelijker te maken. Overigens benadrukt Clabough hoe bijzonder het is om van zo’n geboorte getuige te mogen zijn. “Het is één van mijn meest magische belevenissen,” zegt ze. “Het is zo mooi om te zien hoe een jonge zeeschildpad zijn kop boven het zand uitsteekt en vervolgens naar de oceaan kruipt. In sommige opzichten is dit zelfs een transformerende ervaring. Plots begrijp je waarom het zo belangrijk is om deze dieren te beschermen. En tegelijkertijd voel je je enorm dankbaar dat je van zo’n bijzondere gebeurtenis getuige mocht zijn.”
