De ruimtefoto van de week is deze foto van supernovarestant SNR 0519-69.0. Ongeveer 600 jaar geleden ontplofte hier een ster, waaruit de bloedrode nevel ontstond.
Astronomen vermoeden dat het hier ging om een type Ia-supernova. Dit type supernova ontstaat in nauwe dubbelstersystemen, waarin de ene ster een witte dwerg is, en de andere een rode reus (of een tweede witte dwerg). De witte dwerg snoept materiaal van de begeleidende ster en wordt vervolgens te zwaar. Als een witte dwerg te zwaar is en boven de zogenoemde Chandrasekhar-limiet uitkomt, dan stort de zwaartekracht van een witte dwerg in enkele seconden ineen en explodeert de ster.
Type Ia supernova’s spelen een belangrijke rol in ons begrip over het heelal. De supernova van type Ia is namelijk de helderste soort supernova: hij straalt meer dan een miljard keer meer energie uit dan onze zon. Hierdoor kunnen ze over grote afstanden worden gezien. Bovendien stoten ze bij hun gewelddadige ontploffingen veel elementen uit waar vervolgens nieuwe sterren en sterrenstelsels uit voortkomen.
SNR 0519-69.0 bevindt zich in de Grote Magelhaense Wolk: een klein sterrenstelsel op 160.000 lichtjaar van de aarde. De ruimtefoto van de week is gerealiseerd door verschillende ruimtetelescopen, namelijk het Chandra-röntgenobservatorium en de Hubble-ruimtetelescoop. Wetenschappers hebben de Hubble-foto’s uit 2010, 2011 en 2020 met elkaar vergeleken om de snelheid van het materiaal in de schokgolf van de explosie vast te stellen. De snelheid van dit materiaal is zes tot negen miljoen kilometer per uur. Aan de hand van deze data konden astronomen bepalen wanneer de ster is ontploft, namelijk ruwweg 670 jaar geleden, oftewel tijdens de Honderdjarige Oorlog.
Toch lijkt dit niet te kloppen. Wetenschappers denken – op basis van gegevens van Chandra en Spitzer – dat het materiaal na de explosie is vertraagd. In dat geval vond de explosie eerder plaats. Hoeveel eerder? Dat is nog niet bekend en wordt ongetwijfeld verder uitgeplozen.
