En als het ene inktvisje gaat jagen, wordt het zo mogelijk nog schattiger. Want dan lijkt het net alsof het mini-inktvisje aan jiujitsu doet.
De zeegrasbedden en koraalriffen rond de subtropische eilanden van Okinawa in Japan behoren tot de meest biodiverse ecosystemen ter wereld. Deze adembenemende, maar tegelijkertijd fragiele onderwateromgevingen herbergen niet minder dan 360 verschillende soorten koraal en bieden een thuis aan ontelbare diersoorten. Waaronder… tot voor kort onbekende dwerginktvisjes! Onderzoekers zijn namelijk op twee bijzonder schattige inwoners gestuit, die zo klein zijn dat ze tot voor kort over het hoofd werden gezien.
Dwerginktvisjes
De twee nieuw ontdekte inktvisjes heten Ryukyuan dwerginktvis, officieel bekend als Idiosepius kijimuna (Ryukyu-himeika in het Japans) en Hannan’s dwerginktvis, wetenschappelijk aangeduid als Kodama jujutsu (Tsuno-himeika in het Japans).
Namen
De wetenschappelijke namen van deze twee nieuwe soorten zijn geïnspireerd op Japanse folklore, die hun uiterlijk en gedrag weerspiegelen. De Ryukyuan dwerginktvis is bijvoorbeeld vernoemd naar de korte, roodharige bosnimfen die ‘naar verluidt’ in de banyanbomen van Okinawa leven. De inktvis is, net als zijn mythologische naamgenoten, klein van formaat, heeft een rode kleur en brengt het merendeel van zijn tijd in ‘bosrijke’ leefgebieden door, waar hij zich vastklampt aan vegetatie in ondiepe zeegrasbedden vlakbij de kust.
Hannan’s dwerginktvis behoort tot een pas ontdekte soort binnen een compleet nieuw geslacht. Dit geslacht, genaamd Kodama, is vernoemd naar de geesten die vermeend worden te wonen in oude bomen. Hun aanwezigheid wordt gezien als een teken van een gezond bos.
Klein
Het lokaliseren van de dwerginktvissen was geen simpele taak. Beide soorten zijn opvallend klein – het grootste onderzochte exemplaar mat slechts 12 millimeter in lengte, wat nog kleiner is dan een naainaald!
Leefgebied
Wat het ook niet gemakkelijk maakt, is dat beide soorten uitsluitend ’s nachts actief zijn. Bovendien verschijnt de Ryukyuan dwerginktvis ook nog eens alleen in de winter. Omdat hij zich voornamelijk in relatief ondiepe zeegrasbedden bevindt, is hij al wel eerder opgemerkt en (verkeerd) geïdentificeerd. Hannan’s dwerginktvis is wat dat betreft een stuk ongrijpbaarder. Dit inktvisje leeft namelijk alleen in koraalriffen. “En hier zijn zoveel andere dingen te zien, dat het niet eenvoudig is om een kleine inktvis ter grootte van een pinknagel te vinden, zelfs niet voor doorgewinterde onderwaterfotografen,” aldus onderzoeker Jeffrey Jolly.
Jiujitsu
Inderdaad, de kleine Hannan’s dwerginktvis is dus echt een buitengewoon schattig diertje. En als dit kleine inktvisje op jacht gaat, wordt het nog schattiger. Het lijkt bijna alsof het een soort miniatuur jiujitsu beoefent, wat ook de reden is voor de misschien wat ongebruikelijke soortnaam Kodama jujutsu. “Jiujitsu is een Japanse vechtkunst die draait om worstelen en het benutten van de kracht van de tegenstander,” legt Jolly uit. “De Kodama jujutsu jaagt op grotere garnalen door ze vast te grijpen met zijn kleine armen.” De inktvis is bovendien waargenomen met zijn armen omhoog en boven zijn hoofd gekruld, wat sterk doet denken aan een vechtsportpositie.
Bedreigd
Hoewel de vondst van twee nieuwe inktvissoorten goed nieuws is, brengt deze ontdekking ook direct zorgen met zich mee, zo schrijven de onderzoekers in het tijdschrift Marine Biology. De inktvisjes zijn namelijk sterk verbonden met hun natuurlijke leefomgeving in de prachtige, smaragdgroene wateren van Okinawa. En helaas worden deze leefgebieden tegenwoordig sterk bedreigd, met name door de opwarming van de oceanen als gevolg van klimaatverandering, wat kan leiden tot koraalverbleking. Bovendien lopen hun onderwaterverblijven gevaar door problemen zoals overbevissing, landaanwinning en bodemerosie.
Voor Jolly is dit dan ook een van de vele redenen waarom de wetenschap van de taxonomie (de wetenschappelijke discipline die zich bezighoudt met het classificeren, benoemen en ordenen van levende organismen in hiërarchische categorieën op basis van hun overeenkomsten en evolutionaire relaties) zo cruciaal is. “Hoewel taxonomie niet zo opzichtig is als sommige andere wetenschappelijke disciplines, speelt het een essentiële rol bij het benoemen en karakteriseren van soorten,” zegt hij. “Hiermee benadrukt het niet alleen de ongelooflijke diversiteit van het leven in de oceanen, maar het herinnert ons er ook aan dat er nog zoveel is dat we nog niet weten.”
