En het is… een kangoeroe.
Onderzoekers zijn in een grot in de noordoostelijke Kimberley-regio in West-Australië op een bijzondere rotstekening gestuit. Het gaat om een tekening waarop de iconische kangoeroe te herkennen is. Het is een bijzondere vondst. Want de twee meter lange schildering blijkt de oudste, nog intacte rotstekening in Australië te zijn.
Datering
Om de leeftijd van de tekening te schatten, maakten de onderzoekers gebruik van radiokoolstofdatering van omringende modderwespennesten. Volgens het team is het heel zeldzaam om deze modderwespennesten zowel boven als onder een enkele tekening aan te treffen. Ze kwamen echter goed van pas. Want hierdoor slaagden de onderzoekers erin om de minimum én maximum leeftijd voor het kunstwerk vast te stellen. “We hebben radiokoolstofdatering toegepast op drie wespennesten onder de schildering en op drie nesten erboven,” vertelt onderzoeker Damien Finch. “We kunnen nu vol vertrouwen stellen dat de tekening tussen de 17.500 en 17.100 jaar oud is. De tekening is hoogstwaarschijnlijk zo’n 17.300 jaar geleden vervaardigd.”
En dat is een behoorlijke leeftijd. Sterker nog, “dit maakt de tekening de oudste bekende rotstekening in Australië,” aldus Finch. “Het is een belangrijke vondst. Want door deze eerste schattingen breiden we ons begrip van de wereld waarin deze oude kunstenaars leefden, verder uit.”
Naturalistische periode
De kangoeroe is geschilderd op het schuine plafond in een grot in het territorium van de inheemse Unghango-clan. In de loop van vele millennia zijn er echter vele rotstekeningen in de grot overgeschilderd door jongere kunstenaars. Eerdere onderzoekers hebben gekeken naar de stilistische kenmerken van al deze tekeningen en de volgorde waarin ze werden geschilderd toen ze elkaar overlapten. En daaruit rolde een interessante conclusie. Zo blijkt de zogenaamde ‘naturalistische periode’ de oudste te zijn, waarin men vaak levensgrote dieren tekende. De ontdekte kangoeroe is een typisch voorbeeld van rotstekeningen in deze oude stijl.
Culturele geschiedenis
Volgens onderzoeker Sven Ouzman krijgen we dankzij de rotsschildering tevens een beter begrip van de inheemse, culturele geschiedenis. “Deze iconische afbeelding van een kangoeroe lijkt visueel sterk op de rotstekeningen vervaardigd op eilanden in Zuidoost-Azië, die zo’n 40.000 jaar geleden zijn gemaakt,” stelt Ouzman. “Dit suggereert dan ook een mogelijke culturele band.”
Betekenis
De onderzoekers onderstrepen hoe belangrijk het is om de traditionele kennis te integreren met westerse wetenschap, om zo de geschiedenis én culturele identiteit van Australië te behouden. “Het is belangrijk dat inheemse kennis en verhalen niet verloren gaan en nog generaties lang worden gedeeld,” stelt onderzoeker Cissy Gore-Birch. “De datering van de oudste rotstekening in een Australische grot betekent veel voor Aboriginals en Australiërs en is een belangrijk onderdeel van de geschiedenis van Australië.”
De bevindingen voegen belangrijke nieuwe inzichten toe aan ons begrip over Australische – maar ook wereldwijde – oude rotskunst. De volgende stap is om de Aboriginal-rotstekeningen in de Kimberley-regio op chronologische volgorde te zetten. Om dit te bewerkstelligen, willen de onderzoekers zich wederom over wespennesten rondom rotstekeningen buigen. Op die manier hopen ze heel nauwkeurig vast te kunnen stellen wanneer elke kunstperiode precies begon en eindigde.
