Ruimtesonde Juno scheerde vorige week rakelings langs de maan Europa en toen kon het ijsmaantje zijn verfomfaaide uiterlijk echt niet langer verhullen.
Dat de scheervlucht in mooie close-upbeelden heeft geresulteerd, is geen verrassing. Vorige week lichtte NASA namelijk al een tipje van de sluier op door onderstaande foto vrij te geven.
Op deze foto zien we een gebied iets ten noorden van de evenaar, ook wel aangeduid als Annwn Regio. “Het is nog een beetje vroeg, maar alles wijst erop dat Juno’s scheervlucht langs Europa een groot succes was,” vertelde Scott Bolton, hoofdonderzoeker van Juno, toen. “Deze eerste foto geeft slechts een glimp van de nieuwe inzichten die zullen voortkomen uit de gegevens die Juno tijdens zijn scheervlucht langs de ijzige maan verzamelde.”
Nieuwe foto
En nu heeft NASA dus een nieuw kiekje vrijgegeven. Voor deze foto heeft Juno nog wat verder op het oppervlak van Jupiters maan Europa ingezoomd en wordt de totale chaos die daar heerst nog beter zichtbaar.
Beetje licht in de nacht
Op de foto zien we een gebied dat ongeveer 150 bij 200 kilometer groot is. Ruimtesonde Juno fotografeerde het gebied toen deze zo’n 412 kilometer van het oppervlak van Europa verwijderd was en terwijl deze met een snelheid van zo’n 24 kilometer per seconde langs de maan vloog. Op dat moment was het nacht op het stukje Europa dat je hier ziet. Gelukkig werd het stukje oppervlak toch nog enigszins belicht en wel door zonlicht dat door de wolkentoppen van Jupiter gereflecteerd werd.
Dankzij dat kleine beetje licht is het oppervlak toch nog goed zichtbaar. Dat oppervlak bestaat uit ijs; Europa is namelijk bedekt met een kilometers dikke ijskap. Dat ‘jasje’ van ijs is echter tamelijk verfomfaaid; het wordt gekenmerkt door breuken en richels. En dat is op de close-upbeelden van Juno wel heel goed te zien.
Breuken
Zo zien we tal van dunne lijntjes over het oppervlak lopen. Dat zijn breuken in de ijskap. Wat daarnaast opvalt, zijn de lijnen die in tweetallen en paralel aan elkaar over het oppervlak lopen. Het zijn waarschijnlijk omlijnde verhogingen of richels in de ijskap. Ook zijn op de foto donkere vlekken te zien. Onderzoekers vermoeden dat ze ontstaan zijn door erupties, waarbij materiaal afkomstig van onder de ijskap aan het oppervlak komt.
Waardevol
“Deze foto onthult een gebied dat we nog niet eerder in zo’n hoge resolutie en onder zo’n onthullende belichting, in beeld hebben gebracht, in ongelofelijk detail,” stelt onderzoeker Heidi Becker. “Deze oppervlaktekenmerken zijn zo intrigerend. Een beter begrip van hoe ze ontstaan zijn – en hoe ze in de geschiedenis van Europa passen – kan ons weer vertellen welke interne en externe krachten de ijskap vormgeven.”
Uniek
De beelden zijn daarmee heel waardevol én tamelijk uniek. De laatste keer dat een ruimtesonde Europa van zo dichtbij bekeek, is alweer twee decennia geleden. Toen scheerde ruimtesonde Galileo langs Europa.
Europa mag zich de komende tijd in aanzienlijk meer aandacht verheugen. Zo maakt NASA zich zelfs op voor een missie waarin de maan centraal staat; in 2024 moet ruimtesonde Europa Clipper koers zetten richting de ijzige maan, om daar vervolgens in 2030 aan te komen. De sonde moet onder meer uit gaan zoeken hoe leefbaar Europa is. Want hoewel de maan met die kilometersdikke ijskap niet meteen heel gastvrij lijkt, wordt deze toch gezien als één van de beste kandidaten voor leven. Onder de ijskap lijkt namelijk een vloeibare oceaan schuil te gaan waarin de omstandigheden – voor zover we dat nu in kunnen schatten – gunstig kunnen zijn voor het ontstaan en gedijen van leven.
