Hartziekten? Verkalkte aderen? Het is een zeldzaamheid onder de Tsimane: een inheems volk in Zuid-Amerika.
Dat hebben onderzoekers ontdekt. Ze bezochten in 2014 en 2015 85 Tsimane-dorpen en bestudeerden aldaar de gezondheid van 705 proefpersonen die tussen de 40 en 94 jaar oud waren. De onderzoekers maakten CT-scans van het hart van de proefpersonen en gingen na in hoeverre de kransslagaders verkalkt waren. Ook werd onder meer het gewicht, de leeftijd, de hartslag, bloeddruk, het cholesterol- en bloedsuikerniveau genoteerd.
Trage veroudering
Uit het onderzoek blijkt dat bijna 9 op de 10 Tsimane-mensen geen enkel risico liep op een hartziekte. Zo’n 13 procent van de onderzochte proefpersonen had een kleine kans en zo’n 3 procent had een gemiddelde tot grote kans op hartziekten. En wanneer de onderzoekers alleen keken naar de ouderen (75 jaar of ouder) veranderde dat beeld nauwelijks. Van de proefpersonen die de 75 jaar gepasseerd waren, liep bijna tweederde nauwelijks het risico om aan hartziekten te gaan lijden. En zo’n 8 procent had een gemiddelde of grote kans op hartziekten. Volgens de onderzoekers is er geen enkel ander volk ter wereld bekend waarbij het hart en de vaten zo traag verouderen als bij de Tsimane. Ter vergelijking: een onderzoek onder 6814 Amerikanen (tussen de 45 en 84 jaar oud) wees uit dat slechts 14 procent eigenlijk vrijwel niet het risico liep om een hartziekte te krijgen. Voor ongeveer de helft was de kans op een hartziekte gemiddeld of groot.
Kransslagaderverkalking
Verder wijst het onderzoek uit dat de Tsimane een lage hartslag, bloeddruk, laag cholesterol- en bloedsuikerniveau hebben. Verkalking van de kransslagaders komt nauwelijks voor. Sterker nog: er is ons geen enkele populatie bekend waarin kransslagaderverkalking zo weinig voorkomt als onder de Tsimane.
Levensstijl
Hoe kan het dat het hart en de vaten van de Tsimane zo lang gezond blijven? Het zit waarschijnlijk niet in de genen, zo stellen de onderzoekers. Ze wijzen erop dat het cholesterolniveau van de Tsimane stijgt nu hun levensstijl aan het veranderen is. “De laatste vijf jaar hebben nieuwe wegen en gemotoriseerde kano’s nabijgelegen steden waar suiker en spijsolie gekocht kan worden, toegankelijker gemaakt,” vertelt onderzoeker Ben Trumble. En daarmee verandert dus ook het cholesterolniveau van de Tsimane. Het suggereert dan ook dat het gezonde hart en de gezonde vaten het resultaat zijn van de traditionele levenswijze van de Tsimane. De Tsimane eten weinig verzadigde vetten, roken niet en zijn zeer actief: de mannen zijn gemiddeld 6-7 uur per dag in beweging, de vrouwen zijn zo’n 4-6 uur per dag actief.
Het onderzoek geeft meer inzicht in het ontstaan van hart- en vaatziekten en biedt dus handvaten om deze ziekten te voorkomen. “Hoewel het lastig is in een geïndustrialiseerde wereld kunnen we sommige aspecten van hun (de Tsimane, red.) levensstijl omarmen en zo mogelijk een aandoening waarvan we dachten dat deze ons uiteindelijk bijna allemaal zou treffen, voorkomen,” hoopt onderzoeker Gregory S. Thomas.
