Het verlies van een partner, ouder of andere geliefde is mentaal zwaar, maar onderzoek toont nu aan dat intensief rouwen ook fysiek zijn tol eist: een veel grotere kans op vroegtijdig overlijden.
Rouw is een normale en veelvoorkomende reactie op het verlies van een partner, ouder, grootouder of vriend. Het kent vele vormen en gradaties; de impact verschilt sterk per persoon en is afhankelijk van de band met de overledene. Rouw kan soms zelfs zo overweldigend zijn dat het leidt tot fysieke en mentale gezondheidsproblemen. Eerdere studies toonden al aan dat rouwende mensen vaker een beroep doen op de gezondheidszorg. Nu heeft een Deens onderzoeksteam zelfs een schokkend verband gevonden: nabestaanden die langdurig kampen met intens verdriet hebben meer kans om binnen tien jaar te overlijden.
Onderzoek
De onderzoekers hebben vanaf 2012 1.735 rouwende vrouwen en mannen in Denemarken gevolgd. Ze waren allemaal 62 jaar of ouder. 66 procent van hen had recentelijk hun partner verloren, 27 procent een ouder en 7 procent een andere geliefde. Het onderzoek is gepubliceerd in het wetenschappelijke blad Frontiers in Public Health.
Vijf ‘rouwtrajecten’
Mette Kjærgaard Nielsen en zijn collega’s hadden voorafgaand aan dit onderzoek al vijf gemeenschappelijke ‘rouwtrajecten’ geïdentificeerd, gebaseerd op veranderingen in de intensiteit van rouwsymptomen gedurende de eerste drie jaar na het verlies van een dierbare. Ze hebben dit gemeten aan de hand van de beproefde ‘Prolonged Grief-13’ (PG-13) vragenlijst, die de symptomen beoordeelt aan de hand van 13 vragen. Zo konden ze de impact van de verschillende ‘rouwtrajecten’ bij de deelnemers van deze studie identificeren.
Meer kans op aanvullende gezondheidszorg
De resultaten van de studie zijn shockerend. Deelnemers die in het hoogste rouwtraject zaten hebben 88 procent meer kans om te overlijden dan deelnemers op een ‘laag traject’. Daarnaast bleek ook dat deelnemers op het ‘hoge’ traject meer kans hadden op het ontvangen van aanvullende gezondheidszorg. Zo hadden zij 186 procent meer kans op het ontvangen van praattherapie of andere geestelijke gezondheidsdiensten en 463 procent hogere kans op het voorgeschreven krijgen van antidepressiva.
Oversterfte bij ‘hoge’ rouwtraject
De verschillen in de hoeveelheid gebruik van gezondheidsdiensten waren na acht jaar daarentegen niet meer zo groot, maar de oversterfte van deelnemers in het ‘hoge’ traject bleek significant ten opzichte van de andere categorieën. De precieze oorzaak hiervan op lichamelijk niveau is onzeker, maar Nielsen en zijn mede-onderzoekers hebben eerder wel een verband gevonden tussen hoge niveaus van rouwsymptomen en hogere percentages hart- en vaatziekten, psychische problemen en ook zelfmoord. “Maar de associatie met mortaliteit moet verder worden onderzocht”, aldus Nielsen.
Gemiddeld gezien had de ‘hoog rouw’-groep een lagere opleiding. Bovendien gebruikten deelnemers van deze groep ook vóór het verlies van een geliefde al meer medicatie dan andere groepen. Dit suggereert dat zij al mentaal kwetsbaarder waren, wat kan leiden tot een nog veel grotere nood bij rouw. Al met al is het desondanks wel duidelijk dat er een sterk verband is tussen ernstige rouw en verslechtering van de lichamelijke en mentale gezondheid, met een verhoogd risico op vroegtijdig overlijden.
