Spitssnuitdolfijnen leven diep in de oceaan, ver van steden, havens en andere bewoonde gebieden. Het dier ontmoet dan ook zelden mensen. En toch heeft het op veertien verschillende manieren last van ons, zo blijkt uit nieuw onderzoek.
Dat is te lezen in het blad Royal Society Open Science. Voor het onderzoek analyseerden wetenschappers eerder verschenen studies waarin spitssnuitdolfijnen (zie kader) centraal stonden. Uit deze studies rolde een aantal bedreigingen voor spitssnuitdolfijnen en onderzoekers hebben die nu verzameld en beoordeeld in hoeverre spitssnuitdolfijnen daar nu werkelijk hinder van ondervinden.
Veertien bedreigingen
De review resulteert in een weinig opbeurende studie waarin wetenschappers moeten concluderen dat de spitssnuitdolfijnen – ook wel gezien als diersoorten die het minst van allemaal met mensen in aanraking komen – op veertien verschillende manieren door mensen (of menselijk handelen) worden bedreigd. “De situatie waarin de spitssnuitdolfijnen zich bevinden, kan dienst doen als een waarschuwing, omdat deze suggereert dat geen enkele soort – ongeacht hoe afgelegen deze leeft of hoe zeldzaam deze is – immuun is voor antropogene (door mensen veroorzaakte, red.) invloeden,” stelt onderzoeker Laura Feyrer.
Spitssnuitdolfijnen vormen een familie uit de onderorde der tandwalvissen. Deze familie herbergt 24 soorten, waaronder de dolfijn van Cuvier, de spitssnuitdolfijn van de Blainville en de zwarte dolfijn. De laatstgenoemde soort is – voor zover we nu weten – de grootste spitssnuitdolfijn; vrouwtjes – die groter worden dan de mannetjes – kunnen een lengte van wel 10 meter bereiken. Voor de meeste spitssnuitdolfijnen geldt dat ze in afgelegen gebieden, op grote diepte leven en zich zelden aan de kust vertonen. Van de meeste soorten weten we dan ook heel weinig. Sterker nog; spitssnuitdolfijnen staan bekend als de minst bestudeerde zoogdieren op aarde. Sommige soorten hebben we zelfs nog nooit levend gezien en zijn slechts beschreven aan de hand van teruggevonden schedels of aangespoelde karkassen. En het lijkt niet ondenkbaar dat we nog niet eens alle soorten spitssnuitdolfijnen ontdekt hebben.
We mogen de spitssnuitdolfijnen dan zelden zien en nauwelijks kennen; ze hebben volgens het nieuwe onderzoek dus wel degelijk last van ons. En wel op veertien verschillende manieren. Grote antropogene dreigingen zijn onder meer klimaatverandering en plastic vervuiling, zo is in het onderzoeksartikel van Feyrer en collega’s te lezen.
Klimaatverandering
Zo zorgt klimaatverandering ervoor dat het leefgebied van de spitssnuitdolfijnen en het ecosysteem waar deze deel van uitmaakt, verandert. Zo leidt klimaatverandering bijvoorbeeld tot minder zee-ijs, verzuring van oceaanwater en meer en intensere mariene hittegolven. “Deze veranderingen hebben significante implicaties voor de migratie, groei, voortplanting en overlevingskansen van mariene organismen, waaronder walvisachtigen (zoals spitssnuitdolfijnen, red.),” zo schrijven de onderzoekers.
Plastic
Ook plastic vervuiling is een groot probleem voor de spitssnuitdolfijnen. De weinige spitssnuitdolfijnen die door wetenschappers zijn onderzocht, bleken opvallend vaak plastic in hun magen te herbergen. En vaak bleken die spitssnuitdolfijnen daar ook echt hinder van te ondervinden of zelfs aan te zijn overleden. En dan hebben we het nog niet over de microplastics, die de spitssnuitdolfijnen waarschijnlijk direct – of indirect, via een met microplastics gevulde prooi – binnenkrijgen. Ook die zijn in verschillende spitssnuitdolfijnen gedetecteerd en kunnen zich in hun lichamen ophopen en tot gezondheidsklachten leiden, zo waarschuwen de onderzoekers.
Sonar
Wat onderzoekers verder ook grote zorgen baart, is de inzet van militaire sonar. Het gebruik hiervan kan in verband worden gebracht met de stranding van zeker acht spitssnuitdolfijnen die uiteindelijk allemaal zijn overleden. Ook zijn er studies die aantonen dat zeker elf soorten spitssnuitdolfijnen door sonar van de leg raken; ze stoppen met jagen, veranderen hun duikgedrag – waardoor ze duikersziekte-achtige symptomen krijgen – vluchten weg uit hun leefgebied en putten zich waarschijnlijk aldoende zodanig uit dat hun gezondheid er onder te lijden krijgt en ze zelfs kunnen komen te overlijden. Dat gebeurt mogelijk vaker dan gedacht; de strandingen die de onderzoekers aanhalen vonden plaats nabij bewoonde gebieden. Maar militaire oefeningen die verder op zee plaatsvinden, kunnen er weleens toe leiden dat spitssnuitdolfijnen ongezien gezondheidsproblemen krijgen of zelfs het loodje leggen.
Olie
Andere bedreigingen die onderzoekers in hun studie identificeren zijn onder meer: lawaai van schepen en botsingen tussen spitssnuitdolfijnen en schepen. Ook lopen de zoogdieren het gevaar om in vissersnetten verstrikt te raken. Ook het boren naar olie en tijdens olierampen weglekken van olie vormt waarschijnlijk een bedreiging voor de spitssnuitdolfijnen.
Jacht
Maar niet alleen hedendaagse menselijke activiteiten drukken hun stempel op de spitssnuitdolfijnen. Zo vermoeden de onderzoekers dat ook de walvisjacht nog altijd een negatieve invloed op de spitssnuitdolfijnen heeft en wel doordat deze tot populatiekrimp leidde en ecosystemen voorgoed veranderd heeft. Voor de zwarte dolfijn behoort de walvisjacht overigens nog niet helemaal tot het verleden; op sommige plaatsen wordt er nog altijd op deze dieren gejaagd. Welke gevolgen dat heeft voor de populatie weten we niet.
Onbekende dreigingen: inteelt of diepzeemijnbouw
En dan hebben de spitssnuitdolfijnen mogelijk ook nog te maken met bedreigingen die we nog niet op de radar hebben – mede doordat we zo weinig van de spitssnuitdolfijnen weten. De onderzoekers denken dan bijvoorbeeld aan gezondheidsproblemen ten gevolge van populatiekrimp, inteelt of infectieziekten. Maar omdat we niet precies weten hoe de spitssnuitdolfijnen er voor staan, valt daar weinig zinnigs over te zeggen. Een andere dreiging die we nog niet goed kunnen doorgronden, is de diepzeemijnbouw, waarvan wel verwacht wordt dat deze nadelige gevolgen heeft voor de spitssnuitdolfijnen, maar onduidelijk blijft hoe die gevolgen er dan precies uitzien.
Cumulatief effect
En zo krijgen de spitssnuitdolfijnen heel wat te verstouwen. En dat is ook weer reden tot zorg. Want één dreiging kan een spitssnuitdolfijn misschien nog wel aan, maar juist een opeenstapeling van bedreigingen en uitdagingen kan deze uiteindelijk de kop gaan kosten. Tegelijkertijd blijft enigszins onduidelijk welke soorten in welke gebieden nu met welke uitdagingen te maken hebben en of er dus daadwerkelijk sprake is van een cumulatief effect. Vervolgonderzoek moet dat uitwijzen. “Maar wat onze assessment wel benadrukt, is dat spitssnuitdolfijnen, ondanks hun afgelegen leefgebied worden blootgesteld aan meerdere antropogene stressoren, waardoor ze mogelijk kwetsbaarder worden,” concluderen de onderzoekers.
In hoeverre dat echt een probleem is – en mogelijk zelfs tot uitsterven van soorten kan leiden – is onduidelijk. Want daarvoor weten we gewoon te weinig van de spitssnuitdolfijnen. Het zal je dan ook niet verbazen dat onderzoekers met het dringende advies komen om meer onderzoek naar deze tamelijk mysterieuze diersoorten te doen. Daarbij is het allereerst belangrijk om helder te krijgen hoe groot hun populaties zijn. Vervolgens moet uitgezocht worden met welke uitdagingen individuele spitssnuitdolfijnen te maken krijgen en in hoeverre dat gevolgen heeft voor de populatie-omvang. Ook pleiten de onderzoekers voor meer onderzoek dat erop gericht is de huidige en toekomstige impact van klimaatverandering op spitssnuitdolfijnen te ontrafelen. “Een beter begrip van de populatie-omvang, gezondheid en het gedrag van spitssnuitdolfijnen is cruciaal voor het ontwikkelen van effectieve strategieën gericht op het behoud (van deze familie, red.),” concludeert Feyrer. “Deze studie benadrukt het belang van het monitoren en reguleren van menselijke activiteiten die spitssnuitdolfijnen (…) wereldwijd beïnvloeden.”
