Waarom heeft de één een dikke baard en de ander na twee weken hooguit wat stoppels? Nieuw onderzoek schept duidelijkheid en onthult de genen achter gezichtsbeharing.
De onderzoekers verzamelden DNA van 6630 proefpersonen afkomstig uit onder meer Brazilië, Chili, Mexico en Peru. De proefpersonen hadden een gemixte afkomst met Europese, Afrikaanse en inheems Amerikaanse voorouders. Dat leidde volgens de onderzoekers tot grote variaties in gezichtsbeharing en hoofdhaar. De onderzoekers beschreven van alle proefpersonen de vorm van het haar, de kleur, de mate van kaalheid en grijsheid. Bij de mannen werd tevens gekeken naar de mate van gezichtsbeharing, de dikte van de wenkbrauwen en of zij een samengegroeide wenkbrauw hadden. Vervolgens werden die gegevens naast het DNA van de proefpersonen gelegd om te kijken of bepaalde genen samenhingen met bepaalde vormen van beharing.
Krullen
Zo stuitten de onderzoekers bijvoorbeeld op het gen PRSS53. Dat blijkt van invloed te zijn op de mate waarin haar krult. “Het PRSS53-enzym werkt in het deel van het haarzakje dat de groeiende haarvezel vormgeeft,” vertelt onderzoeker Desmond Tobin. “Deze nieuwe genvariatie wordt bij Oost-Aziaten en inheemse Amerikanen in verband gebracht met steil haar.”
Eén grote wenkbrauw
Ook ontdekten de onderzoekers een gen dat van invloed is op de dikte van een baard: het gen EDAR. Tevens kunnen de onderzoekers een gen aanwijzen dat van invloed is op de dikte van de wenkbrauw: FOXL2. En het gen PAX3 is van invloed op synophrys (hierbij ontbreekt de open ruimte tussen de wenkbrauwen en hebben mensen eigenlijk één grote wenkbrauw).
Grijs haar
Ook interessant: de onderzoekers hebben voor het eerst een gen ontdekt dat in verband gebracht kan worden met grijs haar. Het bewijst dat grijs haar een genetische component heeft en niet alleen veroorzaakt wordt door omgevingsfactoren. Het gen dat onderzoekers in verband brengen met grijs haar is IRF4. Dit gen is betrokken bij de productie en opslag van melanine, het pigment dat de kleuren van haar, huid en ogen bepaalt. Grijs haar wordt veroorzaakt door de afwezigheid van melanine in haar. De onderzoekers hopen dat hun ontdekking dat IRF4 een rol speelt bij grijzend haar kan leiden tot een methode om het vergrijzen van haar te vertragen of te voorkomen.
Uit het onderzoek blijkt tevens dat de grote verschillen die er zijn tussen de haren van mensen geen ‘toevallige’ verschillen zijn. “Er wordt al lang gespeculeerd dat haarkenmerken beïnvloed worden door een vorm van selectie, zoals natuurlijke of seksuele selectie en wij hebben in het genoom statistisch bewijs gevonden dat deze speculaties onderschrijft.” Hoe het precies zit, weten de onderzoekers nog niet. Zo kan er sprake zijn van seksuele selectie. In dat geval zijn de genen achter bepaalde vormen van gezichtsbeharing en hoofdhaar geëvolueerd door toedoen van bepaalde voorkeuren die we hebben wanneer we een partner kiezen. Maar het kan ook zijn dat de genen die de onderzoekers nu hebben ontdekt of aangewezen nog andere onbekende functies hebben die belangrijk zijn voor de overlevingskansen van mensen en het effect dat ze op onze haarstijl hebben slechts een ‘bijwerking’ is.