En veel van die amuletten zijn ook nog eens van goud gemaakt.
Tot die conclusie komen wetenschappers in het blad Frontiers in Medicine. De studie handelt over een 2300 jaar oude mummie die reeds in 1906 werd gevonden, maar sindsdien – onbestudeerd – in de kelder van het Museum der Egyptische Oudheden in Caïro lag. “Sinds de oprichting in 1902 doet de kelder van dit museum dienst als opslagplaats voor ontdekkingen die tijdens opgravingen in Egypte worden gedaan,” zo vertelt archeoloog Sahar Saleem aan Scientias.nl. “De kelder herbergt duizenden objecten en schatten die nog nooit zijn geopend of bestudeerd, waaronder dus deze mummie. Het doel van dit onderzoek was om de mummie veilig – zonder dat deze daarbij beschadigd zou raken – te bestuderen.” En heel misschien zouden de resultaten van deze studie het dan wel rechtvaardigen dat de mummie verhuizen zou. “Van de kelder naar een tentoonstellingsruimte in het museum.” En inmiddels is die verhuizing een feit. Want de mummie bleek in meerdere opzichten zeer bijzonder te zijn, zo is te lezen in het blad Frontiers in Medicine.
Digitaal uitgepakt
Om een beter beeld te krijgen van de mummie die al meer dan een eeuw in de museumkelder lag, deden onderzoekers een beroep op de CT-scanner. Op deze manier konden ze vaststellen wat er onder de windselen schuilging, zonder die windselen daadwerkelijk te hoeven verwijderen – en dus het risico te lopen dat ze de mummie zouden beschadigen.
49 amuletten
Eenmaal in de scanner – en dus als het ware ‘digitaal uitgepakt’ – gaf de mummie al spoedig enkele intrigerende geheimen prijs. Zo bleek deze maar liefst 49 amuletten (zie kader, red.) te herbergen. “Met wel 21 verschillende vormen,” aldus Saleem. “En veel van deze amuletten zijn ook nog eens van goud.”
Onder de amuletten die de archeologen in de 2300 jaar oude mummie aantroffen, bevinden zich onder meer een gouden tong die in de mond van de overledene was geplaatst en een scarabee – een kevervormig amulet – in de borstholte. En alle amuletten hebben een betekenis en functie. Zo moest de gouden tong de overledene in staat stellen om ook in het hiernamaals te spreken. “En de scarabee moest het hart op de dag des oordeels het zwijgen opleggen, zodat het niet tegen de overledene kon getuigen,” aldus Saleem. En zo waren er dus nog veel meer amuletten, stuk voor stuk gericht op het eeuwige behoud van de overledene.
Tiener
Wie die overledene precies was, blijft in nevelen gehuld. Maar vaststaat dat het om een jongen met een hoge sociaal-economische status gaat die op jonge leeftijd overleed; de onderzoekers schatten – onder meer afgaand op zijn lengte en het feit dat zijn verstandskiezen nog niet waren doorgekomen – dat hij tussen de 14 en 15 jaar oud was.
Sandalen en varens
Naast de amuletten kreeg de jongen ook een paar sandalen mee, zo wijzen de CT-scans uit. “De sandalen waren waarschijnlijk bedoeld om de jongen in staat te stellen uit de kist te stappen.” Daarnaast rustten op het hoofd van de mummie een verguld dodenmasker en werd de mummie omringd door (de resten van) varens. “De oude Egyptenaren waren gefascineerd door planten en bloemen en geloofden dat deze heilige en symbolische effecten hadden.”
En zo geeft de mummie ons een uniek inkijkje in het leven en de overtuigingen van de oude Egyptenaren die zo’n 2300 jaar geleden leefden, stelt Saleem. “Ik had de kans om de mummie in ongewijzigde, oorspronkelijke staat te inspecteren,” stelt Saleem. En dat is van onschatbare waarde gebleken. “Het is verbazingwekkend dat er zoveel amuletten gebruikt werden, dat zoveel van die amuletten van goud zijn en dat ze in drie kolommen geordend zijn (…) We hebben met deze mummie een beter begrip gekregen van het geloof en de grafrituelen van de oude Egyptenaren, maar ook van hun vaardigheden als het gaat om het proces van mummificatie en het creëeren van amuletten, maskers en versieringen.” En ten slotte geeft de mummie ons ook een uniek inkijkje in de wijze waarop de oude Egyptenaren naar hun kinderen en tieners keken. “Blijkbaar waardeerden de oude Egyptenaren kinderen zo sterk dat ze hen met opmerkelijke begrafenisrituelen omgaven om ze zo in staat te stellen op te staan en zich later in het hiernamaals ook weer bij hun ouders te voegen.”
