Na twintig jaar oorlog, de val van de Taliban, de komst van de VS en uiteindelijk hun chaotische vertrek, is Afghanistan niet opgestaan, maar ingestort. Volgens nieuw onderzoek van de Universiteit van Toronto zijn Afghanen momenteel het ongelukkigste volk sinds het begin van de metingen. “De oorlog mag dan voorbij zijn, het lijden zeker niet.”
In 2022 scoorden de Afghanen gemiddeld 1,28 op een schaal van 0 tot 10 voor levensgeluk, het laagste cijfer ooit dat wereldwijd is geregistreerd. En als je dacht dat het niet erger kon: hun vooruitzichten zijn nog somberder. Wanneer je Afghanen vraagt hoe ze denken dat hun leven er over vijf jaar uit ziet, zakt dat cijfer zelfs naar 1,02.
Verscheurd land
De onderzoekers uit Toronto baseerden zich op gegevens van de Gallup World Poll en de World Database of Happiness. Ze onderzochten hoe Afghanen hun leven beoordeelden in drie perioden: vóór de Amerikaanse terugtrekking (2018-2019), tijdens het machtsvacuüm in 2021 en na de herovering door de Taliban in 2022.
In 2018 gaven Afghanen hun leven nog een magere 2,69. Tot 2021 bleef de score stabiel, maar in 2022, na de definitieve machtsovername van de Taliban en het vertrek van de laatste Amerikaanse troepen, zakte het gemiddelde naar ongeziene diepten.
Wanhoop
“Wereldwijd zijn mensen meestal optimistischer over de toekomst dan over het heden”, legt hoofdonderzoeker Levi Stutzman uit. “Maar in Afghanistan is het tegenovergestelde het geval: de scores voor hoop zijn daar nog lager dan hoe ze hun huidige levenskwaliteit inschatten. Dat is uitzonderlijk en zeer verontrustend.” Twee op de drie Afghanen gaven hun leven een score van 0 of 1. In geen enkel ander land, in geen enkel ander jaar sinds 1946, zijn zulke lage cijfers waargenomen.
Het onderzoek zet vraagtekens bij eerdere gelukstheorieën, die vooral de nadruk legden op individuele factoren zoals genetica, dankbaarheidsoefeningen en lichaamsbeweging. Volgens de Canadese wetenschappers is dat beeld te rooskleurig: omstandigheden doen er wel degelijk toe. En oorlog, politieke chaos en economische rampspoed hebben een vernietigend effect op welzijn, dat is wel duidelijk. “Onze bevindingen laten zien dat geluk niet alleen een individuele keuze of karaktertrek is”, zegt Stutzman. “Het is voor een groot deel afhankelijk van de structuur in een land: van vrede, basisvoorzieningen, voedselzekerheid en veiligheid.”
Vergeten door de wereld
Het gebrek aan aandacht voor Afghanistan is schrijnend, schrijven de onderzoekers. Sinds de chaotische evacuaties op het vliegveld van Kabul in 2021 is het land grotendeels van de radar verdwenen. “Afghanen zijn in de steek gelaten door de VS, door de internationale gemeenschap en zelfs door de media”, schetst Stutzman. Vooral vrouwen en de bevolking op het platteland hebben het zwaar te verduren. Onder het Talibanregime zijn de rechten van vrouwen zwaar ingeperkt. Ondertussen hebben afgelegen gemeenschappen nauwelijks toegang tot voedselhulp, medische zorg en onderwijs.
De wetenschappers hopen met hun studie opnieuw de aandacht te vestigen op de schrijnende situatie in Afghanistan. “De oorlog mag dan voorbij zijn”, zegt onderzoeker Felix Cheung, “maar de wederopbouw is amper begonnen. Er zijn grote investeringen nodig in gezondheidszorg, infrastructuur en voedselzekerheid. De mensenrechten van Afghanen worden structureel geschonden. Dit blijkt uit alle data.” Het team van de Population Well-Being Lab wil de komende jaren ook het welzijn van burgers in andere conflictgebieden analyseren, te beginnen bij Oekraïne. Maar één boodschap is duidelijk: zonder hoop is er geen toekomst.
Vergeten natie
Twintig jaar internationale militaire aanwezigheid heeft uiteindelijk niks opgeleverd voor de toekomst van het Afghaanse volk. Er is geen vrede, de mensen bevinden zich in een nieuw tijdperk van onzekerheid en lijden. Het land kampt naast politieke onderdrukking ook met aardbevingen, droogte, de nasleep van Covid-19 en een ingestorte economie. Het gaat er kortom bar slecht en de wereld kijkt toe, terwijl Afghanistan steeds verder wegzakt.
