Diabetespatiënten van medicijnen af door minder koolhydraten te eten (maar niet minder calorieën)

Diabetes is een groeiend probleem. Het Diabetes Fonds spreekt zelfs van een diabetescrisis. De stichting is geschrokken van de grote stijging van het aantal (pre)diabetesgevallen in ons land. Gelukkig is er ook wat prettiger nieuws te melden: koolhydraatarm eten helpt.

Een recent Amerikaans onderzoek laat zien dat een koolhydraatarm dieet mensen met diabetes type 2 kan helpen om hun ziekte beter te beheersen. Sterker nog, sommige patiënten kunnen hun medicatie helemaal afbouwen.

De rol van bètacellen
Dat heeft te maken met hun bètacellen. Bètacellen zijn gespecialiseerde cellen in de alvleesklier die insuline aanmaken en afgeven. Dit hormoon is cruciaal voor het reguleren van de bloedsuikerspiegel. Bij mensen met diabetes type 2 werken deze bètacellen vaak minder goed, en dit komt in de regel door een overmatige consumptie van koolhydraten. Het falen van de bètacellen leidt tot een tekort aan insuline, wat samen met insulineresistentie de kern vormt van diabetes type 2.

In Nederland hebben meer dan 1,2 miljoen mensen diabetes. Hoewel deze vorm van diabetes vaak voorkomt bij mensen ouder dan 45 jaar, neemt het aantal kinderen, tieners en jongvolwassenen met diabetes snel toe. “Deze studie toont aan dat mensen met diabetes type 2 die minder koolhydraten eten, ervoor zorgen dat hun bètacellen kunnen herstellen. Dit is iets wat je met medicatie alleen niet kunt bereiken”, zegt hoofdonderzoeker Barbara Gower van de University of Alabama. Ze legt uit dat mensen met milde diabetes een goede kans hebben om te kunnen stoppen met medicijnen als ze hun koolhydraatinname verlagen en daarvoor in de plaats meer eiwitten gaan eten.

Duidelijke verschillen tussen diëten
De onderzoekers verzamelden gegevens van 57 volwassenen met diabetes type 2. De ene helft volgde twaalf weken een koolhydraatarm dieet, en de andere helft juist een koolhydraatrijk dieet. Het team onderzocht de mogelijke effecten van koolhydraten op de werking van de bètacellen en de insulineproductie door de deelnemers aan het begin van het experiment te onderzoeken en dit na twaalf weken nog eens dunnetjes over te doen. Deelnemers aan het koolhydraatarme dieet kregen slechts 9 procent van hun dagelijkse calorieën uit koolhydraten en 65 procent uit vet. De proefpersonen die het koolhydraatrijke dieet volgden, haalden liefst 55 procent van hun calorieën uit koolhydraten en slechts 20 procent uit vet.

De resultaten
Mensen die minder koolhydraten aten, zagen een duidelijke verbetering in de functie van hun bètacellen. Hun acute bètacelreactie (de snelle respons op bloedsuiker) bleek aan het einde van het onderzoek dubbel zo sterk, terwijl de maximale respons gemiddeld met 22 procent verbeterde. “De studie is relatief klein opgezet. De resultaten zijn veelbelovend, wat zeg ik: de cijfers zijn spectaculair. Maar er is verder onderzoek nodig om te bepalen of een koolhydraatarm dieet daadwerkelijk de functie van bètacellen kan herstellen en tot remissie kan leiden bij mensen met diabetes type 2”, benadrukt Gower.

Meer over diabetes type 2
Diabetes type 2 is de meest voorkomende vorm van diabetes. Bij diabetes type 2 reageert het lichaam niet meer goed op insuline – het hormoon dat de bloedsuikerspiegel regelt. Het gevolg is dat de bloedsuikerspiegel te hoog is. Dit kan op de lange termijn leiden tot ernstige gezondheidsproblemen zoals hart- en vaatziekten, nierproblemen, zenuwbeschadiging en andere complicaties. De ziekte komt voornamelijk voor bij volwassenen, maar kan ook bij kinderen en tieners optreden. Risicofactoren zijn onder andere overgewicht, een sedentaire levensstijl, een ongezond dieet, leeftijd en genetische aanleg. Het ziektebeeld kan meestal onder controle worden gehouden door het dieet aan te passen, meer te bewegen en medicijnen te nemen.
De cijfers
In totaal hebben 1,2 miljoen Nederlanders diabetes, iets meer mannen dan vrouwen. Negen op de tien mensen met diabetes lijden aan diabetes type 2. Er zijn daarnaast naar schatting tussen de 1,3 en 1,5 miljoen mensen die prediabetes hebben, een voorstadium van de ziekte. Zij lopen een sterk vergroot risico om diabetes te krijgen. Van de huidige Nederlanders van 45 jaar en ouder krijgt naar verwachting een op de drie in de toekomst diabetes.

Comorbiditeit

Diabetespatiënten hebben een veel grotere kans op andere aandoeningen, zoals hart- en vaatziekten (46%), stofwisselingsstoornissen (41%), oogaandoeningen (26%), spijsverteringsziektes (22%), en aandoeningen aan nieren en urinewegen (16%).

Bronmateriaal

"Effects of a Carbohydrate Restricted Diet on Beta-cell Response in Adults with Type 2 Diabetes" - Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism
Afbeelding bovenaan dit artikel: Daniel Reche / Pexels

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd