De kauw is een pientere zangvogel. Hij weet wanneer het moment daar is dat hij zijn oude vrienden moet inruilen om een smakelijk hapje te bemachtigen. Zijn familie blijft hij echter altijd trouw, wat er ook gebeurt. Daarvoor is hij zelfs bereid honger te lijden.
Hoe loyaal is een kauw? Dat vroegen Britse onderzoekers zich af. Om daar achter te komen, deden ze een experiment waarbij de wilde vogels, die familie zijn van de kraaien, smakelijke meelwormen konden verdienen. Daarvoor moesten ze echter wel samen met specifieke soortgenoten – door de onderzoekers in dezelfde groep geplaatst – naar de voederplaats fladderen, anders viel er niets te happen.
Door dik en dun
De vogels hadden de truc snel door en wisten niet hoe snel ze van vrienden moesten wisselen om de grootste beloningen op te strijken. Maar de familiebanden bleken sterker dan hun eetlust: de kauwen steunden hun nageslacht, broers, zussen en partners – kauwen kiezen een partner uit voor het leven – door dik en dun, wat de uitkomst ook zou zijn bij de voederplaats. Het maakt veel duidelijk over hoe de dieren hun sociale relaties onderhouden.
Het verschil tussen kauwen en kraaien
De kauw heeft een donkergrijs verenkleed met een lichtgrijs achterhoofd. Hij wordt soms verward met de kraai, die volledig zwarte veren heeft. Kauwen zijn met een lengte van 34 tot 39 centimeter en een spanwijdte van 64 tot 73 centimeter echter een stuk kleiner dan kraaien, die tot wel 51 centimeter lang kunnen worden met een spanwijdte van maximaal een meter. Kraaien wegen ook iets meer dan een halve kilo, terwijl kauwen maar ongeveer 250 gram zwaar zijn.
Gechipt richting de meelwormen
Professor Alex Thornton uit Exeter legt uit hoe het experiment eruitzag. “We analyseerden het gedrag van honderden kauwen in het wild in het kader van het Cornish Jackdaw Project. Elke vogel heeft een ringetje om zijn poot gekregen, waarin een kleine PIT-tag is verwerkt. Dit is een transponderchip van dezelfde soort die ook bij katten en honden wordt aangebracht.
In dit experiment hebben we de kauwen willekeurig over twee groepen verdeeld: groep A of groep B. We hebben de PIT-tags van tevoren zo ingeprogrammeerd, dat het luikje met heerlijke meelwormen alleen opengaat als twee kauwen van dezelfde groep (AA of BB) bij de voederplaats arriveren.”
Vriendschap is een illusie
De vogels hadden al snel door hoe het zat. “De kauwen blijken erg strategisch te handelen en leren al snel om meer rond te hangen met leden van hun eigen groep, zodat ze de meeste beloningen kunnen opstrijken. Ze zien hun oude ‘vrienden’, die tot de andere groep behoren, niet meer staan. Maar ze maken een uitzondering voor de soortgenoten die genetisch het dichtst bij henzelf staan: hun partner, kinderen, broers en zussen”, legt Thornton uit.
“Deze resultaten hebben grote implicaties voor ons begrip van de evolutie van intelligentie bij onze gevederde vrienden”, voegt onderzoeker Michael Kings van de University of Exeter toe. “De kauwen laten zien dat ze geen moeite hebben om informatie over hun sociale partners te onthouden en hier in het dagelijks leven voordeel uit halen.”
Lange- en kortetermijnbeslissingen
Het eenvoudige experiment zegt ook iets over onze eigen maatschappij. “De bevindingen uit onze studie helpen ons daarnaast om te begrijpen hoe samenlevingen ontstaan vanuit individuele beslissingen”, besluit onderzoeker Josh Arbon uit Bristol.
“De balans tussen de strategische keuze voor profijt op de korte termijn en investeren in waardevolle partners waarmee je een band voor het leven smeedt, is de basis van de structuur waaruit dierensamenlevingen zijn opgebouwd, en onze eigen samenleving is niet anders.”
