En dat is maar goed ook.
Jaarlijks worden er miljoenen chirurgische ingrepen uitgevoerd. Maar vele daarvan zouden niet mogelijk zijn zonder de hulp van anesthesie; het wonderbaarlijke medische vermogen om het bewustzijn op een omkeerbare en controleerbare manier tijdelijk uit te schakelen. Ondanks het wijdverbreide gebruik van narcose-middelen, begrijpen we eigenlijk nog steeds niet precies hoe deze werken. En dus besloten onderzoekers in een nieuwe studie het effect van anesthesie op de hersenen nader te bestuderen.
Fundamentele vragen
Het onderzoeksteam probeerde met de studie verschillende fundamentele vragen te beantwoorden. Hoe ‘herstarten’ de hersenen bijvoorbeeld na een diepe narcose? Komen hersenfuncties allemaal tegelijk ‘online’ of gaat dat meer geleidelijk? En zo ja, welke functies komen het eerst terug? “Hoe de hersenen herstellen uit een staat van bewusteloosheid is klinisch belangrijk,” vertelt onderzoeker George Mashour. “Tegelijkertijd geeft het ons ook inzicht in de neurale basis van het bewustzijn.”
Studie
In de studie verzamelden de onderzoekers 30 gezonde volwassenen die gedurende drie uur onder narcose werden gebracht. De hersenactiviteit werd vervolgens met behulp van elektro-encefalografie (EEG) gemeten. Net voor en vlak nadat de deelnemers onder zeil gingen, moesten ze cognitieve tests doen. Deze tests maten onder andere de reactiesnelheid, het geheugen en enkele andere vaardigheden.
Eén voor één
De onderzoekers komen tot een interessante ontdekking. Want het herstel van bewustzijn en cognitie blijkt een proces te zijn dat zich in de loop van de tijd ontvouwt. Het betekent dat niet alle hersenfuncties tegelijkertijd weer ‘online’ gaan als je uit narcose komt; dat gebeurt één voor één.
Als eerste online
Welke hersenfunctie het als eerste weer doet? Een vrij verrassende, zo blijkt. Tot verbazing van de onderzoekers ontdekten ze namelijk dat de abstracte, probleemoplossende capaciteiten, gecontroleerd door de prefrontale cortex, het snelst weer functioneren. Andere functies, zoals reactietijd en aandacht hebben meer tijd nodig om zich te herstellen. “Hoewel aanvankelijk verrassend, is het evolutionair gezien logisch dat hogere cognitie vroeg moet herstellen,” verklaart onderzoeker Max Kelz. “Als iemand bijvoorbeeld wakker wordt door een alarmerende dreiging, dan zijn de functies van de prefrontale cortex belangrijk voor het plaatsen van de situatie en het bedenken van een actieplan.”
Een vergelijking met een controlegroep toonde aan dat het ongeveer drie uur duurde voordat degenen die onder narcose waren geweest volledig waren hersteld. Bovendien leek hun slaappatroon in de dagen na het experiment niet te zijn beïnvloed. “Dit suggereert dat het gezonde menselijke brein veerkrachtig is,” concludeert onderzoeker Michael Avidan. “Zelfs na langdurige blootstelling aan een diepe narcose.”
