Een slimme, maar ook vrij ongebruikelijke tactiek.
Wanneer een spin zich bedreigd voelt, zet hij het negen van de tien keer op een hollen. Maar de grote, vrij angstaanjagende tropische spin Trechalea extenso houdt er een andere tactiek op na. Onderzoekers hebben namelijk ontdekt dat hij bij gevaar regelrecht het water in vlucht. En vervolgens kan hij wel een halfuur lang onder water verstoppertje spelen.
Water
Onderzoeker Lindsey Swierk observeerde hoe Trechalea extenso zich in het water verstopte toen er mensen in de buurt waren. Een verrassende ontdekking. Want het was nog niet bekend dat deze spinnensoort onder water zijn heil zoekt. “Voor veel soorten is nat en koud worden bijna net zo riskant als oog in oog komen te staan met een roofdier,” legt ze uit.
30 minuten
Niet alleen vlucht Trechalea extenso blijkbaar het water in, hij blijft ook nog eens bijzonder lang ondergedompeld. Zo houdt hij het wel 30 minuten onder water vol. Een knappe prestatie. Swierk had al eens een Costa Ricaanse hagedissoort waargenomen die, wanneer hij zich verbergt voor roofdieren, 16 minuten onder water doorbrengt. Maar Trechalea extenso houdt het bijna twee keer zo lang uit. “Het was niet eerder bekend dat Trechalea-spinnen zich überhaupt onder water verbergen – en zeker niet voor zo lang,” aldus Swierk.
Hoe dan?
Hoe de spin zo lang in het water kan overleven? Swierk ontdekte dat de tropische spin een soort luchtlaagje aanmaakt dat zijn hele lichaam omsluit. De onderzoeker vermoedt dat deze luchtlaag dankzij de pluizige haren waar Trechalea extenso mee uitgerust is op zijn plaats wordt gehouden. Hierdoor ontstaat er een soort ‘waterafstotend schild’. Vervolgens zorgt dit schild ervoor dat de spin warm blijft en voorkomt dat water de ademhalingsorganen binnendringt.
Volgens Swierk is het een fascinerend gezicht. “Het ziet eruit alsof de spin in zilver gewikkeld is,” zegt ze.
Nieuwe inzichten
Dat landdieren zich onder water verbergen voor roofdieren is zeker niet vanzelfsprekend. Trechalea extenso biedt dan ook nieuw inzicht in hoe sommige soorten de problemen die daarmee gepaard gaan het hoofd bieden. “Deze spinnen, en elk dier dat zich voor roofdieren in het algemeen verbergt, moeten hun best doen om de risico’s te beperken,” zegt Swierk. “Het gaat dan niet alleen om het risico om opgegeten te worden, maar ook risico’s die met vluchten gepaard gaan. Voor sommige soorten betekent dit dat ze hun territorium of partners onbewaakt moeten achterlaten, of misschien opgeslagen energie moeten besteden aan een sprint. Bij Trechalea extenso ligt een gebrek aan zuurstof en verlies van lichaamswarmte op de loer.” Al lijkt de spin daar op een slimme manier een stokje voor te steken.
Al met al biedt de studie interessante inzichten in het merkwaardige maar fascinerende gedrag van een landspin en hoe die op een gewiekste wijze aan het oog van een roofdier weet te ontsnappen. Onderzoek naar de spin gaat dan ook door. “Er bestaan nog veel prangende vragen waar we verder in willen duiken,” besluit Swierk.
