Vrouwen van zestig, zeventig of zelfs tachtig jaar oud die zonder zuurstofflessen tot wel achttien meter diep in de zee duiken. Nee, het zijn geen zeemeerminnen. Want in tegenstelling tot zeemeerminnen bestaan ze echt.
Ze blijven minutenlang onder water om zeewier, schelpdieren en andere lekkernijen van de zeebodem te halen. Het zijn de Haenyeo, een groep vrouwelijke duikers van het Zuid-Koreaanse Jeju-eiland. Ze doen dit werk al eeuwenlang, dag in dag uit, zelfs in de koude wintermaanden. Hoe houden deze vrouwen dit vol? Dat vroegen wetenschappers van de Amerikaanse University of Utah Health zich ook af. Het team keek naar het lichaam en de genen van de Haenyeo. Ze ontdekten twee speciale verschillen in hun DNA die hen mogelijk helpen om te schitteren in deze extreme omstandigheden. En dat kan leiden tot betere behandelingen voor hoge bloeddruk. Het onderzoek verscheen in het vakblad Cell Reports.
Genetische verschillen
Het eerste verschil heeft te maken met bloeddruk. Als je je adem inhoudt, zoals de Haenyeo doen tijdens hun duiken, gaat je bloeddruk normaal omhoog. Maar bij deze vrouwen lijkt een genetisch trucje ervoor te zorgen dat hun bloeddruk lager blijft. Dit is belangrijk om te weten, omdat veel Haenyeo doorgaan met duiken als ze zwanger zijn. “Dit is niet iets wat iedere mens of iedere vrouw kan”, zegt Diana Aguilar-Gómez, een van de auteurs van de studie, in een persbericht. “Het is alsof ze een superkracht hebben.” Dit zou kunnen verklaren waarom ze veilig kunnen duiken zonder problemen zoals preeclampsia, een gevaarlijke aandoening door hoge bloeddruk tijdens de zwangerschap.
Het tweede verschil zit in hoe ze omgaan met kou. De winters op Jeju-eiland zijn ijzig, maar de Haenyeo duiken gewoon door. De onderzoekers vonden een verandering in hun DNA die te maken heeft met het verdragen van pijn door kou. “Ik vroeg ze ooit of ze zouden stoppen als het te koud werd”, vertelt mede-auteur Melissa Ilardo in het persbericht. “Ze zeiden: zolang het windalarm niet afgaat, gaan we het water in.”
Oefening baart kunst
Toch komt hun talent niet alleen uit hun genen. Jarenlange ervaring speelt ook een grote rol. Als je duikt, vertraagt je hartslag vanzelf om zuurstof te besparen. Bij een ongetrainde bewoner van Jeju daalt de hartslag met zo’n twintig slagen per minuut. Maar bij de Haenyeo, die al hun hele leven duiken, kan dat oplopen tot wel veertig slagen. Hun lichaam heeft zich dus echt aangepast aan dit zware werk.
Nuttig voor de wereld
Het onderzoek is interessant, maar kan ook iets betekenen voor onze gezondheid. Op Jeju-eiland sterven minder mensen aan beroertes dan elders in Korea, en dat heeft misschien te maken met dat speciale bloeddruk-gen. “Als dit echt helpt om het risico op beroertes te verkleinen, kunnen we mensen overal ter wereld helpen door te snappen wat deze vrouwen zo uniek maakt”, zegt Ilardo. Dat zou goed nieuws zijn, want problemen met bloeddruk komen overal voor. De wetenschappers stoppen hier niet. In vervolgonderzoek willen ze meer te weten komen over het koude-verdraag-gen en hoe deze ontdekkingen dokters kunnen helpen.
