Deze Oostenrijkse dinosaurus hoorde waarschijnlijk bijster weinig

Onderzoekers komen tot verrassend nieuwe inzichten over een gepantserde Ankylosaurus: hij was traag en doof.

Miljoenen jaren geleden leefden er verschillende bijzondere dinosaurussen op aarde. Eén daarvan is de Ankylosaurus; een gepantserd, plantenetend exemplaar. Met behulp van micro-CT zijn onderzoekers erin geslaagd een fossiele hersenpan van een tamelijk sukkelige Ankylosaurus onder de loep te nemen. En dat levert verrassend nieuwe inzichten op.

Gepantserde dinosaurus
Ankylosaurussen worden soms ook wel gekscherend ‘levende forten’ genoemd. En dat is niet voor niets. Het lichaam van deze dino’s was namelijk bezaaid met benige platen en stekels: ze staan bekend om hun brede, uit beenderplaten opgebouwde pantserrug. Daarnaast verdedigden sommige ankylosaurussen zichzelf met een bijzondere knots die op het puntje van zijn staart zat.

Hoewel we ondertussen dankzij verschillende fossiele vondsten steeds meer over de Ankylosaurus beginnen te leren, zijn sommige aspecten van zijn levensstijl nog altijd raadselachtig. In een nieuwe studie, gepubliceerd in het vakblad Scientific Reports, besloten onderzoekers dan ook om – letterlijk – in het hoofd van een Ankylosaurus te kijken.

Fossiele hersenpan
Het onderzoeksteam boog zich over de fossiele resten van Struthiosaurus austriacus: een relatief klein exemplaar die ten tijde van het late Krijt over de aarde slenterde. De overblijfselen van deze dino werden ontdekt in een kolenmijn in de buurt van de Oostenrijkse plaats Muthmannsdorf, net ten zuiden van Wenen. De onderzoekers besloten met name de kleine, 50 mm grote hersenpan van Struthiosaurus austriacus aan een inspectie te onderwerpen, om zo meer kennis over de anatomie en levensstijl van deze bijzondere dino te vergaren. En met succes. Want de resultaten onthullen nieuwe inzichten over zijn gehoor.

Fossiele hersenpannen – die ooit de hersenen en andere neurosensorische weefsels herbergden – worden zelden aangetroffen, maar zijn wel heel belangrijk voor de wetenschap. Ze kunnen namelijk inzicht geven in de levensstijl van een bepaald dier. Het binnenoor kan bijvoorbeeld informatie onthullen over de auditieve capaciteiten en schedeloriëntatie.

De onderzoekers komen tot een verrassende conclusie. Want de onderzochte Ankylosaurus blijkt uitgerust te zijn met een bijzonder korte lagena; de kortste die ooit bij een dino is aangetroffen.

Doof
De lagena maakt deel uit van het binnenoor en speelt een belangrijke rol bij de verwerking van geluid. Hoe langer de lagena in verhouding tot de schedel, hoe beter het betreffende dier kan horen. De korte lagena van Struthiosaurus austriacus duidt er dus op dat hij waarschijnlijk bijster weinig hoorde. Hoewel veel dinosaurussen waarschijnlijk in groepen leefden, leken in ieder geval enkele Ankylosaurussen de voorkeur te geven aan een eenzaam bestaan vanwege dit slechte hoorvermogen.

Traag
De dino was overigens niet alleen doof; hij was daarnaast mogelijk ook behoorlijk traag. Zo blijkt tevens de flocculus – een orgaan dat een belangrijke rol speelt bij de fixatie van de ogen tijdens bewegingen met het hoofd, de nek en het lichaam – bijzonder klein. Het betekent dat hij waarschijnlijk niet zo snel concurrenten in het vizier had. “In tegenstelling tot zijn Noord-Amerikaanse verwant Euoplocephalus, die uitgerust was met een staartknots en een duidelijke flocculus, vertrouwde Struthiosaurus austriacus mogelijk voor bescherming liever op zijn gepantserde harnas,” aldus onderzoeker Marco Schade. Samen met de halfcirkelvormige kanalen in het binnenoor duidt dit op een uitzonderlijk trage levensstijl van de Oostenrijkse planteneter.

Al met al wijzen de resultaten erop dat de misschien wat sukkelige Struthiosaurus austriacus zowel traag als doof was. Een interessante ontdekking die nieuwe inzichten verschaft in de evolutionaire geschiedenis van dinosauriërs en de wereld waarin ze leefden.

Bronmateriaal

"Within a dinosaur’s head: ankylosaur was sluggish and deaf" - Universität Wien

Afbeelding bovenaan dit artikel: Fabrizio De Rossi

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd