Microplastics, die minuscule stukjes plastic die overal in ons milieu opduiken, zijn tegenwoordig vrijwel onvermijdelijk. Ze ontstaan onder meer door het wassen van synthetische kleding, de slijtage van banden en de afbraak van plastic verpakkingen. Maar ook in schoonheidsproducten, zoals scrubs en tandpasta, worden deze microbeads (kleine plastic bolletjes) vaak toegevoegd. Wetenschappers van MIT hebben nu een milieuvriendelijk alternatief ontwikkeld: biologisch afbreekbare deeltjes die na gebruik oplossen in onschadelijke stoffen, zoals suikers en aminozuren.
De gevolgen van microplastics zijn niet te onderschatten. Ze vervuilen niet alleen water en bodem, maar kunnen ook in ons voedsel terechtkomen. Dit probleem aanpakken kan op twee manieren: bestaande vervuiling opruimen of voorkomen dat er nog meer microplastics worden geproduceerd. De onderzoekers van MIT kozen voor de tweede optie en hebben een materiaal ontworpen dat de microbeads in cosmetica kan vervangen.
Dit nieuwe materiaal, een polymeer (een keten van moleculen), breekt volledig af in onschadelijke stoffen. Het is niet alleen nuttig als vervanger in schoonheidsproducten, maar kan ook worden ingezet om voedsel te verrijken met essentiële voedingsstoffen. Om de werking van het materiaal te testen, voegden de onderzoekers het toe aan zeep. Het resultaat was opvallend: zeep met de nieuwe deeltjes verwijderde hardnekkige vlekken, zoals waterdichte eyeliner en permanente marker, beter dan conventionele producten met plastic microbeads. Bovendien toonden de deeltjes aan dat ze schadelijke stoffen effectiever konden absorberen.
Een dubbele rol: schoonmaken én voeden
Het materiaal, dat beschreven wordt in een studie in vakblad Nature Chemical Engineering, is niet alleen veelbelovend voor schoonheidsproducten, maar blijkt ook een verrassend nuttige toepassing te hebben in de voedingsindustrie. De onderzoekers ontdekten dat de deeltjes kwetsbare voedingsstoffen, zoals vitamine A, D en E, kunnen beschermen tegen hitte en licht. Tijdens een test met bouillonblokjes bleven de vitamines zelfs na twee uur koken grotendeels intact.
Volgens de onderzoekers kan dit een doorbraak betekenen in de aanpak van wereldwijde tekorten aan voedingsstoffen, die momenteel meer dan twee miljard mensen treffen. Dankzij de deeltjes kunnen voedingsmiddelen worden verrijkt zonder dat smaak, textuur of houdbaarheid nadelig wordt beïnvloed.
De weg vooruit
Hoewel het materiaal veelbelovend is, is het nog niet klaar voor grootschalig gebruik. Er zijn meer veiligheidstests nodig, en de onderzoekers hopen op goedkeuring van de Amerikaanse voedsel- en warenautoriteit (FDA). Daarnaast wordt er gewerkt aan een klinische proef met verrijkt voedsel.
De prestaties van het materiaal trokken al de aandacht van cosmeticagigant Estée Lauder, die het onderzoek financieel ondersteunt. Als alles volgens plan verloopt, zullen schoonheidsproducten van het merk met deze nieuwe microbeads binnenkort op de markt komen.
De wetenschappers benadrukken dat dit materiaal slechts één oplossing is in het grotere probleem van plasticvervuiling. Microplastics zijn overal: ze komen voor in de oceanen, in de lucht en zelfs in menselijke lichamen. Hoewel producten die nieuwe microplasticvervuiling voorkomen een stap in de goede richting zijn, blijft het onduidelijk hoe we de al bestaande vervuiling effectief kunnen aanpakken.
