Wetenschappers hebben een opvallende ontdekking gedaan in het Spinnenwebstelsel. De stervorming in deze ‘megastad in wording’ blijkt op heel onverwachte plaatsen op te treden en allesbehalve symmetrisch te verlopen.
Het Spinnenwebstelsel is een cluster van sterrenstelsels in het vroege heelal. Het cluster is in de ogen van astronomen een mooi voorbeeld van een cluster in aanbouw zoals die meer dan tien miljard jaar geleden voorkwamen. Vandaar dat het cluster al uitgebreid bestudeerd is. Maar er viel nog genoeg te ontdekken, zo bedachten astronomen. Zo wilden ze graag achterhalen in welke mate de stervorming in het cluster door stof aan het zicht onttrokken werd.
APEX
Om dat te achterhalen, gebruikten ze de APEX-telescoop in Chili. “Dit is één van de diepste waarnemingen die ooit met APEX zijn gedaan en vergt het uiterste van de technologie en van de staf die op 5050 meter boven zeeniveau op de hoge APEX-locatie werkzaam is,” vertelt onderzoeker Carlos de Breuck. Maar het harde werken heeft zijn vruchten afgeworpen. De onderzoekers troffen in het nog volop in aanbouw zijnde en dus stoffige cluster nieuwe locaties aan waarop stervorming plaatsvond.
Verrassing
Maar de plekken waarop in het cluster nieuwe sterren ontstonden, verrasten de onderzoekers enorm. Ze hadden verwacht dat het stervormingsgebied samen zou vallen met de lange filamenten die de sterrenstelsels in het cluster met elkaar verbinden. Maar dat was niet het geval. De stervorming bleek heel geconcentreerd, op één plek, plaats te vinden en dat gebied was niet eens gecentreerd rond het Spinnenwebstelsel in het hart van het protocluster.
“We hoopten de verscholen stervorming in het Spinnenwebcluster te ontdekken en dat is gelukt,” vertelt onderzoeker Helmut Dannerbauer. “Maar daarbij zijn we op een nieuw raadsel gestuit: de stervorming vindt op een onverwachte plek plaats. De megastad ontwikkelt zich asymmetrisch.” Nader onderzoek levert hopelijk een verklaring op voor dit opvallende verschijnsel.