Zijn het machtswellustelingen? Geëngageerde wereldverbeteraars? Of gewoon mensen die per toeval in de politiek zijn beland? Professor Bill Jones ging op onderzoek uit en ontdekte dat belangrijke politici een aantal eigenschappen gemeen hebben.
De politiek wetenschapper van de Liverpool Hope University spitte biografieën door en interviewde toppolitici om te achterhalen welk type mens de politiek in gaat en welke sterke en zwakke punten zij hebben. Conclusie: politici hebben humor en lef, en het zijn charmeurs.
Waarom zou je de politiek ingaan?
Jones vroeg zich af: “Waarom wagen jonge mensen zich aan zo’n gevaarlijke loopbaan, met lange dagen, geen echte baanzekerheid en soms een hoge mate van vernedering, alleen om een kans te maken op de eerste trede van de ladder? Wat voor persoon wil dan een professionele politicus worden?”
Hij stelt in zijn boek dan ook dat de keuze voor een carrière in de politiek niet te vergelijken is met de keuze voor een ander beroep. “Werk in de politiek gaat in essentie over het verkrijgen en behouden van macht om de manier waarop andere mensen hun leven leiden te veranderen. Sommigen zouden zeggen – en dit is het gevaarlijke deel gezien de menselijke natuur – dat het ook gaat om het verwerven van macht omwille van de macht zelf.”
Narcistisch en dienstbaar
Jones beschrijft politici als ‘vreemde, speciale mensen’ onder wie velen een bijna narcistische belangstelling voor zichzelf lijken te hebben. Maar hij legt ook uit dat de meeste politici die hij heeft bestudeerd niet de politiek ingaan omdat ze corrupt, egoïstisch of meedogenloos zijn, maar omdat ze echt geloven dat ze ‘een verschil kunnen maken’ en een idealistisch gevoel hebben van dienstbaarheid aan de gemeenschap. “Succes in de politiek lijkt dus een mix van ambitie, narcisme, oprecht idealisme met een vleugje lef en meedogenloosheid.”
Jones bestudeerde biografieën van voormalige premiers, parlementsleden en -voorzitters in het Verenigd Koninkrijk, onder wie Harold Wilson, Norman Tebbit, Margaret Thatcher en Tony Blair, om gemeenschappelijke eigenschappen te ontdekken. Ondanks hun verschillende drijfveren zijn er enkele vaardigheden en eigenschappen die volgens Jones belangrijk zijn voor politiek succes. Hij noemt charme, optimisme, academisch denkvermogen, een goed geheugen en besluitvaardigheid.
Wat een spreker!
Ook humor is belangrijk: “We vergeven mensen die ons aan het lachen maken. Je zou kunnen stellen dat Boris Johnson zijn politieke stijl in grote mate baseerde op zijn vermogen om kiezers te vermaken: door zijn humor voorkwam hij dat politiek zo dodelijk saai was als veel mensen denken dat het is.” Verder is een sterk gestel belangrijk. “Je hebt een extreem sterk gestel nodig en moet bereid zijn om lange dagen te maken, vaak tot diep in de nacht.”
De belangrijkste eigenschap heeft Jones voor het laatst bewaard: “Dat is de beheersing van het gesproken woord, want zonder excellente verbale vaardigheden kan politiek nooit een goed carrièreperspectief zijn voor ambitieuze mensen”, legt hij uit. “Sinds 1945 hebben al onze premiers een aantal van de vereiste vaardigheden gehad, maar de belangrijkste blijft spreekvaardigheid. Sommige ministers stelden verbaal teleur, hun tijd in het centrum van de macht was kort.”
Verslaafd aan politiek
Hoewel politici in veel opzichten op ons lijken, zijn ze op bepaalde belangrijke vlakken anders, stelt Jones. “Ze lijken vaak verslaafd te zijn aan politiek of geïnfecteerd door een ‘politiek virus’, dat hen drijft om te concurreren met medeverslaafden om die felbegeerde top van de politieke elite te bereiken.”
Wat zo opvallend is, vindt de professor, is dat politici helemaal niet worden voorbereid op het ambt van minister. Ze zitten in het begin vaak ook helemaal niet goed in de materie waarvoor ze verantwoordelijk zijn. “Het lijkt vreemd als je van buitenaf naar de politieke wereld kijkt, dat er geen echte voorbereiding is op de functie van minister op een departement, hoewel diegene mogelijk miljarden aan belastinggeld beheert en het dagelijks leven van iedereen beïnvloedt.”
In het diepe gegooid
Dat is inderdaad opmerkelijk als je het vergelijkt met het gemiddelde carrièrepad binnen bedrijven. “In het bedrijfsleven brengt een nieuwe werknemer jaren door in lagere rangen om kennis op te doen over het bedrijf voordat hij wordt gepromoveerd naar een functie met meer verantwoordelijkheid”, klinkt het. “Ter vergelijking: een minister wordt vaak in het diepe gegooid met enorme verantwoordelijkheden, zonder kennis of relevante vaardigheden binnen een organisatie die honderden mensen in dienst heeft en miljoenen uitgeeft.”
