Australische palmkaketoes staan bekend om hun unieke voorliefde voor drummen. Maar ze hebben niet alleen een geweldig ritme, ze blijken ook verrassend creatief.
Mannelijke palmkaketoes zijn het equivalent van Ringo Starr of Phil Collins in het dierenrijk. Om hun territorium te markeren of vrouwtjes aan te trekken, drumt deze Australische vogel er lustig op los. Maar nu blijkt dat naast muzikaliteit de palmkaketoe over nóg een talent beschikt. En wel een hele creatieve: zo heeft elke vogel een eigen smaak als het gaat om het vervaardigen van de benodigde drumstokken.
De palmkaketoe is een iconische vogel die inheems is in Australië. Hij komt voor in de noordelijke regio’s van het land, voornamelijk in beboste gebieden. Zo zijn ze vaak te vinden in dichtbegroeide bossen en in de buurt van palmbomen, waar ze hun nestholtes maken en hun voedsel vinden. De palmkaketoe staat vooral bekend om zijn opvallende uiterlijk en luide roep. Ze hebben een overwegend donkergrijze verenkleed, met felrode vlekken op de wangen en een opvallende kuif op hun hoofd. Maar wat de palmkaketoe echt onderscheidt, is de enorme snavel. De snavel is groot, krom en krachtig, waardoor de vogel in staat is om zaden en noten te kraken, evenals fruit en andere voedselbronnen open te breken.
Dat palmkaketoes verrassend muzikaal zijn, is al enige tijd bekend. Zo zijn het zoals gezegd verwoede drummers. En dit opvallende drumgedrag speelt zowel een sociale als een functionele rol.
Uniek
Door complexe ritmes en patronen te drummen, maken ze indruk op vrouwtjes en proberen zo hun interesse te wekken. Tegelijkertijd kunnen de krachtige geluiden fungeren als een waarschuwingssignaal aan rivalen om uit de buurt te blijven. Elk mannetje heeft zijn eigen unieke drumritme, waardoor andere vogels, inclusief potentiële partners, hem kunnen herkennen. Dit helpt bij het voorkomen van verwarring tussen soortgenoten binnen een populatie.
Gereedschap
Kortom, “we wisten al dat palmkaketoes er zeer gepersonaliseerde trommelritmes op na houden, waardoor andere vogels al van veraf kunnen horen wie er aan het drummen is,” vertelt onderzoeker Rob Heinsohn. Maar nu heeft hij samen met zijn collega’s nóg een interessante eigenschap van deze Australische vogel aan het licht gebracht. “Nu hebben we ook ontdekt dat elke palmkaketoe zijn eigen unieke manier heeft om de benodigde drumstokken te maken,” vervolgt Heinsohn. “Het is vergelijkbaar met het observeren van een bekwame houtbewerker, ze passen hun gereedschap net zo lang aan totdat de drumstokken de gewenste vorm hebben.”
Gepersonaliseerde drumstokken
Het betekent dat elke palmkaketoe dus zijn eigen, gepersonaliseerde drumstokken maakt. Elke vogel heeft zijn eigen voorkeur voor de uiteindelijke vorm. Zo kiezen sommige voor lange en dunne drumstokken, terwijl andere juist korte en dikke stokken maken. Ook het materiaal waar ze de drumstokken van vervaardigen, verschilt. Sommige palmkaketoes geven bijvoorbeeld de voorkeur aan takjes of twijgjes van bomen, terwijl soortgenoten eerder kiezen voor zaadpeulen (de vruchten van bomen of planten).
Unieke voorkeur
“We waren verrast door de unieke voorkeur van elk van hen,” vertelt Heinsohn. “Het is alsof ze allemaal hun eigen persoonlijke visie hebben over wat de perfecte drumstok maakt. Deze ontdekking voelt als de kers op de taart: het laat namelijk zien dat elk mannetje zijn muzikale gereedschap op een andere manier vormgeeft.” Bovendien ontdekten de onderzoekers dat naburige palmkaketoes elkaars ontwerp niet na-apen. In plaats daarvan lijkt het erop dat mannelijke vogels het ambacht aan hun zonen leren.
Videocamera
Het was overigens nog niet zo eenvoudig om dit bijzondere talent van de palmkaketoe te openbaren. Dit zijn namelijk erg verlegen en schuwe vogels die bekend staan om hun voorzichtige aard. Ze vermijden meestal direct contact met mensen en zijn vaak te vinden in afgelegen, ontoegankelijke gebieden, zoals regenwouden en bossen. Dit maakt het dan ook moeilijk om ze in het wild te observeren en vormt een uitdaging voor onderzoekers die hun gedrag willen bestuderen. Daarom kozen de wetenschappers er in de nieuwe studie voor om de palmkaketoes ‘geduldig te achtervolgen’ met een videocamera. Ook verzamelden ze achtergelaten gereedschap nadat de mannetjes er klaar mee waren. De onderzoekers slaagden er uiteindelijk in om het bijzondere gedrag van dertien verschillende palmkaketoes te onthullen.
Al met al laten de onderzoekers zien hoe vindingrijk palmkaketoes zijn. En dat terwijl het gebruik van gereedschap onder dieren al relatief zeldzaam is. Hoewel het duidelijk aanwezig is in sommige diersoorten (denk aan dieren met hogere cognitieve vaardigheden zoals primaten, sommige vogels en dolfijnen), is het niet wijdverspreid in het dierenrijk. Maar volgens Heinsohn is het gebruik van gereedschap voor een muzikale vertoning al helemaal ‘ongehoord’. Dat de palmkaketoe dus zijn eigen, gepersonaliseerde drumstokken maakt en die vervolgens gebruikt om mee te drummen is buitengewoon uniek. Het toont dan ook het opmerkelijk slimme en complexe gedrag van deze bijzondere Australische vogel aan.
