Vapen is ongekend populair bij jongeren. Maar niet alle jongvolwassenen grijpen naar de elektronische sigaret. Recent onderzoek onder Australische middelbare scholieren toont aan dat jongeren met psychische problemen veel vaker vapen.
Uit de studie blijkt dat jongeren met een slechtere mentale gezondheid vaker naar de e-sigaret grijpen. Dat geldt op de eerste plaats voor depressieve scholieren, maar ook jongeren met veel stress of die langere tijd slecht in hun vel zitten vapen meer.
De bevindingen maken duidelijk dat er snel maatregelen moeten komen om het gebruik van e-sigaretten bij jongeren te ontmoedigen. In plaats daarvan moet er betere psychische gezondheidszorg komen. Volgens de onderzoekers is hulp vooral belangrijk in de vroege adolescentie, als deze problemen veelal voor het eerst opduiken.
Grootste vaping-onderzoek ooit
Wetenschappers van de University of Sydney onderzochten meer dan 5000 leerlingen uit de eerste klassen van veertig scholen in New South Wales, Queensland en West-Australië. Ze werden tussen mei en oktober vorig jaar meerdere keren ondervraagd. Dit leverde de grootste dataset over e-sigaretgebruik onder adolescenten op in Australië.
8,3 procent van de scholieren gaf aan ooit een e-sigaret te hebben gerookt. Het gebruik van e-sigaretten lag 74 procent hoger bij leerlingen die matige stress ervaren en 64 procent hoger bij jongeren die regelmatig met een hoog stressniveau kampen. Bij scholieren die een lage mate van welzijn rapporteerden, was het gebruik van e-sigaretten zelfs 105 procent hoger, vergeleken met hun leeftijdsgenoten die aangaven wél goed in hun vel te zitten. Een interessante observatie hierbij: er is door het onderzoeksteam geen direct verband gevonden tussen angstklachten en het gebruik van e-sigaretten.
Het belang van vroege interventie
Australië zet flink in op het terugdringen van psychische problemen en het gebruik van e-sigaretten bij scholieren, en is met behulp van deze proef een landelijk preventieprogramma aan het opzetten. Het doel van dit onderzoek is om grondig te analyseren hoe het gebruik van e-sigaretten onder Australische jongeren kan worden voorkomen, of in ieder geval zo veel mogelijk ingeperkt.
Onderzoeker Lauren Gardner benadrukt het belang van deze studie: “We hadden tot op heden te weinig gegevens tot onze beschikking over het verband tussen het gebruik van e-sigaretten door adolescenten en hun mentale gezondheid. Het was belangrijk om deze dataset op te bouwen, omdat we zien dat zowel het gebruik van e-sigaretten als de mentale gezondheidsproblematiek toeneemt onder jongeren.”
De resultaten komen overeen met eerder internationaal onderzoek onder verschillende leeftijdsgroepen. Zo is in de Verenigde Staten het gebruik van e-sigaretten door adolescenten gelinkt aan stress, angst en depressieve klachten.
Zorgwekkende link
Het onderzoeksteam ontdekte dat de gemiddelde leeftijd waarop tieners beginnen met vapen in Australië 14 jaar is. Ander onderzoek toont aan dat het percentage vapers tussen de 12 en 15 jaar is gestegen van 10 procent in 2017 naar maar liefst 24 procent in 2023. Wetenschapper Emily Stockings voegt daaraan toe: “Er is een groeiende hoeveelheid bewijs dat het verband tussen vapen en mentale gezondheid aantoont. Vapen is gekoppeld aan het ontstaan van mentale gezondheidsproblemen, en omgekeerd.”
“Deze studie onderzocht de mogelijke oorzaken van deze relatie niet specifiek”, zegt Stockings. Maar ze durft het toch wel aan om enkele mogelijke redenen aan te stippen. “Er spelen hier waarschijnlijk gedeelde sociale, omgevings- en genetische risicofactoren mee. Daarnaast gebruiken sommige jongeren de e-sigaret als zelfmedicatie. Op korte termijn kan nicotine gevoelens van angst en stress verminderen, en jongeren kunnen naar vapes grijpen als een manier om daarmee om te gaan.”
Holistische aanpak
“Wat de oorzaak ook is, het is duidelijk dat als we het gebruik van e-sigaretten willen voorkomen, we tegelijkertijd de mentale gezondheid van jongeren moeten aanpakken. De bevindingen onderstrepen de noodzaak van een holistische benadering die zich richt op zowel preventie van vapen als betere mentale gezondheidszorg voor jongeren”, besluit ze.
