Tientallen jaren van droogte en enkele zeldzame gevallen van intense moessonregens zorgde er volgens onderzoekers voor dat de Khmer-beschaving zo’n 600 jaar geleden omviel. De wetenschappers baseren hun oordeel op archeologische vondsten en jaarringen.
Historici zijn al lang op zoek naar de verklaring voor het vallen van de machtige Khmer-beschaving die vrijwel geheel het zuidoosten van Azië in handen had. Speculaties liepen uiteen van oorlogen met rivaliserende koningen tot ontbossing.
Sterk bewijs
Maar een nieuw onderzoek komt met sterk bewijs dat klimaatverandering de boosdoener was. Door een lange droogte die slechts enkele malen door een moessonregen werd onderbroken werd het machtige rijk zwakker. Er was te weinig water om te drinken en om de landbouw gaande te houden. Bovendien raakte het irrigatiesysteem dat cruciaal was voor de economie van de Khmer beschadigd. In 1431 werd de Khmer door een ander volk aangevallen en dat was het laatste duwtje dat de beschaving nodig had. De Khmer vielen om.
Afgrond
“De Khmer hadden met een aantal sociale, politieke en culturele problemen te maken,” vertelt onderzoeker Brendan Buckley. “De verandering van het milieu bracht de Khmer aan het randje van de afgrond en zij waren niet in staat om zich aan te passen. Ik wil niet zeggen dat klimaatverandering ervoor zorgde dat het rijk instortte, maar een dertig jaar durende droogte heeft zeker invloed gehad.”
Jaarring
De wetenschappers analyseerden de ringen van een meer dan 1000 jaar oude boom en konden zo jaar voor jaar vaststellen hoe vochtig het was geweest. In de periode van 1330 tot 1360 was het enorm droog. Vervolgens volgde van 1400 tot 1420 nog een droge periode die minder lang, maar vele malen droger was.
Verwoesting
Die droogte moet een verwoestende kracht hebben gehad binnen de Khmer. Het volk was geheel afhankelijk van de landbouw, het irrigatiesysteem en kanalen. De droogte heeft waarschijnlijk voor mislukte oogsten gezorgd. Ook is het aantal infectieziektes toegenomen. Beide factoren werden verergerd door de dichtheid van de bevolking.
Moesson
De droogtes werden weliswaar onderbroken door flinke moessonregens, maar die zorgden alleen maar voor meer problemen. Na zoveel jaren van droogte was de waterafvoer niet meer in staat om zoveel regen te verwerken. De kanalen waren verstopt geraakt of dichtgeslibd. Er is bewijs gevonden van kanalen die door erosie zo’n acht meter onder het landoppervlak kwamen te liggen. Dat moet het hele systeem overhoop hebben gegooid.
De Khmer zijn niet de enige die slachtoffer zijn geworden van klimaatverandering. Ook de Anasazi (in het zuidwesten van de Verenigde Staten), de Maya’s (Centraal-Amerika) en Akkad (Mesopotamië) gingen door extreme droogte ten onder.
