De zeven wereldwonderen #5: kolossus van Rhodos

Wie dank wil betuigen aan de goden kan niet aankomen met een kleinigheid. Op Rhodos leken ze dat ook te beseffen. En dus bouwden ze een kolos.

Rhodos: de stad op het gelijknamige eilandje was eeuwen voor Christus al een welvarend plaatsje. Maar die welvaart leek ook oorlogen aan te trekken: heersers probeerden het eiland regelmatig aan hun rijk toe te voegen. Zo behoorde het even aan Alexander de Grote toe en deed ook Demetrios I een poging om de stad tot zijn rijk te mogen rekenen. Toen dat mislukte, waren de inwoners van Rhodos ervan overtuigd dat ze dat aan de zonnegod Helios – ook wel Apollo genoemd – te danken hadden.

Geschenk
En bij zo’n grootse prestatie van een god hoorde een geschenk. Kunstenaar Chares kreeg de opdracht om op de plaats waar Demetrios I werd verslagen een beeld van Helios te doen verrijzen.

Stevig

Een beeld op twee benen is niet zo stabiel als het lijkt. Het beeld zou een stuk steviger staan als het een derde ‘been’ had. Mogelijk heeft Chares daar dan ook voor gezorgd. Het beeld kreeg wellicht een extra steun. Niet in de vorm van een been, maar bijvoorbeeld in de vorm van een bronzen gewaad dat over de schouders van de god hing. Door dit gewaad de grond te laten raken, stond het beeld nog net wat steviger.

Twaalf jaar werk
Het werd een gigantisch beeld waar Chares twaalf jaar aan werkte. Het bronzen beeld werd eerst opgebouwd uit een houten skelet. Dat skelet werd bedekt met bronzen platen. De benen waren hol en werden gevuld met stenen om te voorkomen dat het beeld door het gewicht van het bovenlichaam om zou tuimelen. Welbeschouwd was het allemaal één groot experiment: een beeld van deze omvang was nog nooit verrezen. In het jaar 280 voor Christus was het beeld dan eindelijk af.

Een gravure uit de negentiende eeuw (via Wikimedia Commons).
Legendes
Over zo’n legendarisch beeld moesten natuurlijk wel legendes ontstaan. Zo stellen sommigen dat de beeltenis van Helios over de haven van Rhodos leek te stappen. Schepen voeren onder zijn benen door. Of dat klopt, is twijfelachtig. Mensen die het beeld nog met eigen ogen hebben kunnen aanschouwen, maken daar namelijk geen melding van. Bovendien was het beeld te ‘klein’ om de ingang van de haven helemaal te kunnen overspannen. Het is aannemelijker dat het beeld op één van de heuvels stond en de haven vanaf die plaats overzag. Iedereen kon het beeld zo zien.

Aardbeving
Heel lang konden de inwoners van Rhodos het beeld niet bewonderen. Nog geen zestig jaar nadat het is voltooid, stort het weer naar beneden. Een aardbeving doet het beeld wankelen en in stukken uiteenvallen. Er gaan stemmen op om het beeld te restaureren en diverse volkeren bieden hun hulp aan. Maar op advies van een orakel wordt besloten om het toch niet te doen.

Enorm

Het enige wat we eigenlijk met zekerheid over het beeld weten, is dat het enorm en indrukwekkend moet zijn geweest. Het beeld zou een hoogte van zo’n 32 meter hebben gehad.

Languit
Het beeld bleef uitgestrekt liggen. Zelfs 300 jaar na de aardbeving lag het er nog. Plinius schrijft erover als hij Rhodos bezoekt en is – ook al is het beeld onderuit gegaan – nog steeds onder de indruk. “Maar weinig mannen kunnen de duim met hun armen omklemmen en de vingers zijn groter dan de meeste standbeelden.”

Na de aardbeving kwam ook Rhodos er eigenlijk nooit meer helemaal bovenop. De stad raakte in verval en viel niet lang daarna in handen van de Romeinen en later namen de Arabieren het eiland in bezit. De enorme Apollo lag toen – in het jaar 672 – nog steeds onderuit. De Arabieren besloten het beeld op te ruimen en verkochten het brons als oud metaal. Naar verluidt werd het beeld omgesmolten tot zwaarden. Nog een wereldwonder dat in rook is opgegaan en waar we dus alleen maar over kunnen fantaseren…

Meer weten over de wereldwonderen? Lees dan ook eens onze artikelen over de tempel van Artemis, het beeld van Zeus, de hangende tuinen van Babylon en de vuurtoren van Alexandrië.

Bronmateriaal

"The Colossus of Rhodes Island" - Discovery Channel
Boek: The Seven Wonders of the Ancient World. Door: Edgar James Banks.
De afbeelding bovenaan dit artikel is gemaakt door Maarten van Heemskerck en stamt uit de zestiende eeuw (via Wikimedia Commons).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd