Wanneer dient de nieuwe Einstein of Darwin zich aan? Nooit, zo stelt onderzoeker Dean Keith Simonton. Volgens hem is de tijd van wetenschappelijke genieën voorbij, simpelweg omdat we de belangrijkste theorieën al hebben en deze alleen nog maar verder hoeven te worden uitgewerkt.
Simonton is een psycholoog aan de universiteit van Californië en doet zijn uitspraken in een commentaar in het blad Nature. Het zijn niet zomaar loze kreten. Eén van de expertises van deze professor is namelijk onderzoek doen naar wetenschappelijke genialiteit.
Wat is een genie?
In zijn commentaar stelt Simonton eerst vast wat een genie precies is. Hij ziet creativiteit als het hoogste niveau van wetenschappelijke creativiteit. “De creatieve wetenschapper draagt ideeën aan die origineel en nuttig zijn. Het wetenschappelijk genie daarentegen komt met ideeën die origineel, nuttig en verrassend zijn. Zulke gedenkwaardige sprongen – of het nu theorieën, ontdekkingen of uitvindingen betreft – zijn niet alleen verlengstukken van reeds bestaande, domeinspecifieke expertise: het wetenschappelijke genie komt met een nieuwe expertise.”
Einstein
Als we terugkijken, is Einstein een mooi voorbeeld van een genie. Hij kwam met een origineel, nuttig en verrassend idee in de vorm van zijn speciale relativiteitstheorie.
Geen Einsteins meer?
Maar wanneer staat nu een nieuwe Einstein op? Simonton heeft er een hard hoofd in dat we nog wetenschappelijke genieën van Einsteins formaat geboren zullen zien worden. Simpelweg omdat eigenlijk alle originele, nuttige en verrassende ideeën die leiden tot een nieuwe discipline in een bepaald onderzoeksdomein nu wel bekend zijn. “Toekomstige vooruitgang is waarschijnlijk gebaseerd op wat we nu al weten en verandert de funderingen van die kennis niet.”
Higgs
De wetenschappelijke vooruitgang stopt dus niet en de wetenschappers van vandaag de dag zijn ook niet minder intelligent dan vroeger, zo benadrukt Simonton. Maar de wetenschap verandert simpelweg geen fundamentele dingen meer. Een mooi voorbeeld is de ontdekking van het Higgs-deeltje. Dit is een grote wetenschappelijke vooruitgang, maar wel eentje die op basis van bestaande theorieën decennia geleden al voorspeld werd.
Simonton benadrukt dat hij ergens hoopt dat zijn thesis onjuist is. “Ik zou het haten als genialiteit in de wetenschap is uitgestorven en dat mijn specialiteit dus overbodig is geworden.”
