Nieuw onderzoek kan helpen verklaren waarom er in jouw beleving maar geen einde komt aan die treinreis in de spits.
Er zitten 60 seconden in een minuut, 60 minuten in een uur en 24 uur in een dag. Dat weten we allemaal. Net zoals we ook allemaal weten dat onze perceptie van tijd een stuk wispelturiger is. Een saaie dag op kantoor kan in jouw beleving bijvoorbeeld veel langer duren dan die week vakantie die daaraan voorafging.
In de volle trein
Britse wetenschappers hebben nu een heel nieuwe context ontdekt waarin onze perceptie van tijd aangrijpend veranderen kan. Middels experimenten tonen ze aan dat de tijd ook veel trager lijkt te gaan als we in een overvolle metro, trein of ander openbaar vervoersmiddel zitten. “De drukte verandert onze perceptie van tijd,” concludeert onderzoeker Saeedeh Sadeghi. “Drukte leidt tot stress en daardoor voelt het alsof de reis langer duurt.”
Experiment
De onderzoekers baseren die conclusie zoals gezegd op experimenten. Daarin was een sleutelrol weggelegd voor de VR-bril. Meer dan 40 proefpersonen zetten die bril op en belandden zo in een gesimuleerde omgeving. In dit geval werd er een metrorit gesimuleerd die 60, 70 of 80 seconden duurde. Ook de drukte in de metro varieerde: de proefpersonen moesten hun virtuele coupé delen met 35 tot wel 175 virtuele passagiers. Na elke ‘reis’ moesten de proefpersonen aangeven hoe prettig hun reis was geweest (op een schaal van 1 tot 7). Ook werd ze gevraagd om een inschatting te maken van de duur van de reis.
Resultaten
Het onderzoek wijst uit dat de proefpersonen het idee hadden dat hun reis in een overvolle metro gemiddeld 10 procent langer duurde dan wanneer het niet druk was. Toch was het niet de drukte zelf die ervoor zorgde dat de tijd in de overvolle metro’s langzamer ging, zo legt Sadeghi aan Scientias.nl uit. “We vroegen mensen om te beoordelen hoe prettig hun reis was en de duur ervan in te schatten. Dus voor elke trip hadden we twee cijfers.” Vervolgens gingen de onderzoekers middels een wiskundige analyse van die twee cijfers op zoek naar de mediator: een variabele die de relatie tussen twee variabelen (in dit geval de mate waarin mensen de reis plezierig vinden en hun inschatting van de duur van de reis) verklaart. “Onze resultaten onthullen dat negatieve gevoelens kunnen verklaren waarom mensen de duur van de reis overschatten. Dus meer drukte is niet direct van invloed op de perceptie van tijd; dat is enkel het geval als iemand die drukte ook daadwerkelijk vervelend vindt. Als een persoon die drukte prima vindt, zorgt de drukte er ook niet voor dat de tijd in zijn of haar optiek trager gaat. Maar als iemand heel gestrest wordt van die drukte, wordt de reisduur in zijn of haar beleving enorm verlengd. Het is in lijn met eerder onderzoek waaruit blijkt dat negatieve filmpjes langer lijken te duren dan neutrale filmpjes, ook al duren ze in werkelijkheid allebei even lang.”
Eerdere studies wezen al uit dat de complexiteit van de situatie waarin je je bevindt en zelfs de snelheid waarmee je hart slaat van invloed kan zijn op jouw perceptie van tijd. “Deze studie wijst uit hoe ook onze dagelijkse ervaring met mensen en de subjectieve emoties die daarbij komen kijken, onze perceptie van tijd flink kan beïnvloeden,” stelt Adam Anderson. “Tijd is meer dan wat de klok zegt.”
Voor mensen die dagelijks in een overvolle trein stappen, is dat wellicht herkenbaar. Maar niet onvermijdelijk. Zo kun je zelf maatregelen treffen om je negatieve gevoelens en daarmee ook de gevoelsduur van je reis te reguleren. “Bijvoorbeeld door de situatie positief te reframen,” vertelt Sadeghi. “In een overvolle trein kun je dat doen door na te denken over de positieve kanten van drukte; hoe je je in de drukte bijvoorbeeld veiliger voelt. Daarnaast kun je ook proberen om je aandacht af te leiden van de bron van de negatieve gevoelens. Als je je slecht voelt in een menigte, kun je je ook onderdompelen in een luisterboek of naar buiten kijken en zo de menigte proberen te vergeten.” Maar ook vervoerders kunnen maatregelen treffen. “Bijvoorbeeld door de drukte te verminderen, door vaker treinen te laten rijden of grotere treinstellen in te zetten. Daarnaast kan men de reis ook prettiger maken door muziek af te spelen of schermen op te hangen waarop beelden verschijnen die mensen een goed gevoel geven of afleiden van de menigte. Zelfs grotere ramen in een trein kunnen al helpen om het gevoel van drukte te verminderen.” En dus ook de duur van de reis – in ieder geval gevoelsmatig – te verkorten.
