De nachthemel is (voor heel even) een ster rijker!

Een opleving van RS Ophiuchi zorgt ervoor dat de normaliter niet met het blote oog waarneembare witte dwergster nu zonder hulpmiddelen te aanschouwen is.

Oplettende astronomen hebben in het sterrenbeeld slangendrager een nieuwe ster gespot. Het gaat om RS Ophiuchi: een witte dwerg die momenteel een tamelijk zeldzame opleving ondergaat en daardoor (tijdelijk) met het blote oog te zien is.

Recurrent nova
RS Ophiuchi is een zogenoemde recurrent nova. De witte dwergster maakt deel uit van een dubbelstersysteem dat tevens een rode reus herbergt. Materiaal van die rode reus stroomt weg naar de witte dwerg. Daar hoopt het materiaal (voornamelijk waterstof) zich op. Als er voldoende waterstof verzameld is, kan de druk en temperatuur daarin zo ver oplopen dat waterstofkernen fuseren tot helium. Ditzelfde proces kennen we van de waterstofbom en het eindigt dan ook op dezelfde manier: met een explosie. En daarbij neemt de helderheid van de witte dwerg flink toe. In het geval van RS Ophiuchi is dit een herhaaldelijk proces; na de explosie stroomt er weer materiaal van de rode reus naar de witte dwerg en wordt er naar een nieuwe explosie toegewerkt.

2006
De laatste keer dat RS Ophiuchi door een explosie flink in helderheid toenam, was in 2006. En nu is het dus weer raak. Astronomen melden een magnitude van 4.8 en daarmee is de ster met het blote oog zichtbaar.

Curve
Het is een relatief zeldzame opleving; gemiddeld neemt de helderheid van RS Ophiuchi elke 15 jaar toe (zie ook de lichtcurve hieronder). De toename in helderheid is echter niet elke keer even groot. Zo is RS Ophiuchi nu helderder dan in 1985. Ook de lengte van de periode tussen explosies loopt uiteen; soms zit er maar negen jaar tussen. Soms ook 21.

Afbeelding: PopePompus (via Wikimedia Commons).

De toename in helderheid is tijdelijk van aard. De ster verdwijnt dus binnenkort weer van het met het blote oog zichtbare deel van het firmament. Een goede reden om de komende dagen nog eens een poging te doen om de ster te spotten.

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd