“De mens kan géén biljoen geuren onderscheiden”

Hoeveel geuren kun jij onderscheiden? Vorig jaar beweerde wetenschapper Andreas Keller dat onze neuzen in staat zijn om meer dan één biljoen geuren te onderscheiden. Deze claim wordt nu onderuit gehaald door onderzoeker Rick Gerkin van de staatsuniversiteit van Arizona.

In het onderzoek van vorig jaar mixten onderzoekers 128 geurmoleculen, waardoor er combinaties ontstonden van tien, twintig of dertig geurmoleculen waarin de verhoudingen elke keer anders waren. Proefpersonen kregen drie van die mixen voorgeschoteld, waarvan twee elke keer hetzelfde waren. Zij moesten vervolgens de afwijkende mix aanwijzen. Uiteindelijk bleek dat deelnemers het verschil tussen mixen die tot 51 procent dezelfde componenten bevatten konden ruiken. Zodra de mixen meer dan de helft van de componenten deelden, waren ze lastiger uit elkaar te houden. “Het aantal mogelijke combinaties is enorm”, zegt onderzoeker Marcelo O. Magnasco. “Naar schatting kunnen we één biljoen geuren onderscheiden.”

Wetenschapper Rick Gerkin twijfelt aan de resultaten van het onderzoek uit 2014. “De aanname dat mensen minimaal één biljoen geuren kunnen herkennen is gebaseerd op een fragiel wiskundig model. Kleine variaties in de data kunnen het eindresultaat beïnvloeden.” Hadden de wetenschappers een iets conservatievere statistische analyse toegepast of minder proefpersonen uitgenodigd, dan zou blijken dat mensen slechts 5.000 geuren kunnen herkennen. Dit getal komt overeen met eerdere onderzoeken.

“Wetenschappers kunnen makkelijk berekenen hoeveel verschillende kleuren een mens kan identificeren, omdat we allemaal weten hoe kleuren zich tot elkaar verhouden”, zegt Gerkin. “Het ronde kleurenwiel – met daarin alle mogelijke kleuren – is een goed voorbeeld hiervan. Helaas bestaat er nog niet een geurenwiel. We weten namelijk niet hoe geuren zich tot elkaar verhouden. Pas wanneer deze organisatie bekend is, kunnen we vaststellen hoeveel geuren we kunnen ruiken.”