Wie ouder wordt, wordt zwakker. Dat geldt voor mensen en we hebben de neiging om die regel ook op andere organismen toe te passen. Onterecht, zo blijkt nu uit onderzoek. Sommige organismen worden met het klimmen der jaren juist sterker. Terwijl anderen helemaal niet lijken te veranderen naarmate ze ouder worden.
De manieren waarop organismen ouder worden, verschillen sterk. Die conclusie trekken onderzoekers nadat ze 46 verschillende soorten – waaronder zoogdieren, planten, algen en schimmels – bestudeerden. “Veel mensen, waaronder wetenschappers, zijn geneigd om te denken dat ouder worden onvermijdelijk is en dat alle organismen op dezelfde manier als mensen ouder worden: dat elke soort naarmate deze ouder wordt, verzwakt en een grotere kans heeft om te sterven,” vertelt onderzoeker Owen Jones.
Diversiteit
Maar het onderzoek van Jones en zijn collega’s laat iets heel anders zien. Sommige organismen worden inderdaad zwakker naarmate ze ouder worden, het gaat dan onder meer om mensen, vogels, maar ook orka’s en watervlooien. Maar er zijn ook soorten die met het klimmen der jaren juist sterker worden. Denk bijvoorbeeld aan bepaalde soorten bomen. Of aan landschildpadden: hun sterftekans is het grootst als ze jong zijn en daalt naarmate ze ouder worden. Ook zijn er organismen die met het klimmen der jaren niet zwakker, noch sterker worden. Een mooi voorbeeld daarvan is de zoetwaterpoliep. De sterftekans van dit organisme is gedurende zijn leven heel constant. En in het laboratorium is de sterftekans zelfs zo klein dat deze poliep praktisch onsterfelijk is. “Extrapolatie van de in het laboratorium verzamelde gegevens toont aan dat na 1400 jaar vijf procent van de populatie nog steeds in leven is.”
Verrassend
“De diversiteit als het gaat om de sterfte- en vruchtbaarheidspatronen in deze organismen verraste ons. En er is duidelijk meer onderzoek nodig alvorens we de evolutionaire oorzaken van ouderdom volledig begrijpen en beter in staat zijn om de problemen die samenhangen met ouder worden aan te pakken,” aldus Jones.
Het onderzoek suggereert ook dat we de definitie van ouderdom moeten aanpassen. “Het slaat nergens op om de mate van ouderdom te baseren op hoe oud een soort kan worden. In plaats daarvan is het interessanter om ouderdom te definiëren aan de hand van het patroon dat de sterftekans volgt: of die sterftekans stijgt, daalt of constant blijft naarmate men ouder wordt.”
