Dankzij een vernuftige oplossing is het onderzoekers nu toch gelukt om ‘de mol’ weer aan de praat te krijgen.
Opluchting heerst bij het team dat zich over marslander InSight ontfermt. Onderzoekers hebben namelijk beelden van een werkende hamerboor! Een mooie prestatie. Want dit instrument bleek de afgelopen paar maanden alles behalve naar behoren te werken.
With an assist from my robotic arm, the mole is digging again! We are just starting this new campaign, and are hopeful we can continue to dig.?#Mars #Teamwork pic.twitter.com/Wkj7OhVG2y
— NASA InSight (@NASAInSight) 15 October 2019
Hamerboor
De HP3 (Heat Flow and Physical Properties Package) werd eind februari door marslander InSight op het oppervlak van de rode planeet geïnstalleerd. Het instrument – dat ook wel ‘de mol’ wordt genoemd – is ontworpen om zich tot wel vijf meter diep in Mars te boren en de temperatuur in de rode planeet te meten. Op die manier kan de hamerboor meer inzicht verschaffen in hoeveel warmte er uit Mars zelf komt zetten. Met zo’n 1000 hamerslagen per uur begon het instrument aan z’n missie om een diep gat in het marsoppervlak te graven. Maar even was er paniek alom, toen onderzoekers erachter kwamen dat de hamerboor het voor gezien hield.
Steen
De hamerboor liep vast op ongeveer 30 centimeter diepte. In eerste instantie gingen onderzoekers ervan uit dat de boor op een onderliggende steen was gestuit. Deze werd dan ook netjes uit de weg geruimd. Maar al gauw liep de boor weer vast. Verschillende tests en analyses moesten meer inzicht geven in wat het instrument ervan weerhield om te graven. Inmiddels weten we dat een onverwachts gebrek aan wrijving rond de Marslander het probleem was. De hamerboor is namelijk zo ontworpen dat losse grond rond het instrument voor wrijving zorgt, waardoor de boor kan graven. Maar de grond rondom InSight blijkt dat onvoldoende te doen, waardoor de boor op zijn plaats blijft stuiteren en meer zijwaarts beweegt (net zoals een ‘gewone’ boor op aarde doet, als je ‘m niet hard genoeg op de te boren ondergrond duwt).
Oplossingen
NASA heeft de afgelopen maanden naar een oplossing gezocht. Een steunpilaar werd uit de weggeruimd en er werd geprobeerd om de robotarm van InSight te gebruiken om kracht te zetten op de grond rondom de mol. Berekeningen toonden aan dat dit voor de extra wrijving zou zorgen waardoor het instrument zijn werkzaamheden weer zou kunnen hervatten. Maar helaas liep dit plan op niets uit. Een tweede manier werd voorgesteld. En zoals bovenstaande beelden nu laten zien lijkt deze poging succesvol. De onderzoekers hebben de robotarm van InSight ingezet om de zijwaartse beweging van de hamerboor te beperken en de boor als het ware te dwingen om de diepte in te gaan. Het team gebruikte hiervoor het uiteinde van de robotarm en oefende zo zijdelings druk uit op het instrument. Die druk duwt de mol tegen de zijkant van het gat en levert de wrijving die het instrument nodig heeft om zich een weg naar onderen te banen (zie video hieronder).
Naast de hamerboor, heeft marslander InSight een ander heel belangrijk instrument op het oppervlak van de rode planeet gezet, namelijk een seismometer. Deze kan zelfs de kleinste vibraties op Mars detecteren. Eind april was het raak, toen de seismometer de eerste marsbevingen detecteerde. In de maanden die volgden, werd er door de seismometer nog zo’n 100 keer vibraties opgemerkt. En in zeker 21 van de gevallen lijkt het om echte marsbevingen te zijn gegaan. Benieuwd hoe dat klinkt? Beluister ze hier zelf!
Meer dan een gifje heeft NASA op dit moment nog niet vrijgegeven. En dus is het nog even afwachten of de hamerboor het goed blijft doen, of dat ‘ie binnenkort toch weer dienst weigert. Maar zoals het er nu naar uitziet, lijkt de mol weer in volle gang aan het graven te zijn!
