Morgen is het 25 jaar geleden dat de wereld werd getroffen door de zwaarste kernramp ooit. Op 26 april 1986 ontplofte één van de vier reactors van de kerncentrale van Tsjernobyl. Toch is dit niet de enige keer dat de aarde werd getroffen door een nucleaire ramp. Scientias.nl zet de zeven grootste kernrampen uit de geschiedenis op een rij: van Sellafield (1957) tot Fukushima (2011).
Sellafield, Groot-Brittannië – 1957
In 1952 besloot de Britse overheid om een kernreactor te bouwen nabij het plaatsje Windscale. Door de overhaaste bouw resulteerde dit in veel kleine ongelukken. Zo brak er op 10 oktober 1957 brand uit in één van de reactoren. Het is nog onduidelijk waarom het grafiet in de reactor in brand vloog. In totaal kwam er 700 terabecquerel geïoniseerde straling vrij, voornamelijk jodium-131. Als jodium-131 wordt opgenomen door de schildklier, dan kan dit leiden tot schildklierkanker bij kinderen. Jodium-131 lijkt geen effect te hebben op volwassenen.
Idaho Falls, Idaho, Verenigde Staten – 1961
De experimentele nucleare energiecentrale SL-1 van het Amerikaanse leger kreeg op 3 januari te maken met een stoomexplosie en een meltdown. Hier kwamen drie medewerkers bij om het leven. Een splijtstofstaaf was te ver uit de slecht ontworpen reactor getrokken, waardoor de hitte steeg, het water zeer snel verdampte en er een stoomexplosie volgde. Er kwam slechts drie terabecquerel straling vrij. Daarnaast bevond de centrale zich in een afgelegen gebied, waardoor de gevolgen voor de omgeving niet erg groot waren.
Jaslovské Bohunice, Tsjecho-Slowakije – 1977
De kerncentrale van Bohunice werd op 25 december 1972 in gebruik genomen in het toenmalige Tsjecho-Slowakije. Op 22 februari 1977, 21 jaar na de start van de bouw van de kerncentrale, ontstonden er problemen met de A1-reactor. Tijdens het bijtanken stopte de energieproductie van de reactor, waardoor de reactor begon te roesten. Hierdoor kwam er veel straling vrij. In 1979 werd de reactor noodgedwongen gesloten.
Three Mile Island, Verenigde Staten – 1979
In de kerncentrale van Three Miles Island in de Amerikaanse staat Pennsylvania liep de situatie op 28 maart 1979 flink uit de hand. Een kleine storing in het koelcircuit zorgde ervoor dat de druk in de reactor sterk toenam. Werknemers hoopten de druk te verlagen door een ventiel te openen. Hoewel dit ventiel automatisch opende, kon het niet automatisch gedicht worden. Dit zorgde ervoor dat er koelwater uit de reactor stroomde. De reactor warmde verder op en raakte beschadigd. Hierbij kwamen radioactieve gassen vrij. Gelukkig slaagden de mensen in de controlekamer erin om de situatie weer onder controle te krijgen. Er kwamen geen mensen om het leven. De reactor is na de ramp gesloten.
Tsjernobyl, Sovjet-Unie – 1986
De kernramp van Tsjernobyl is de grootste kernramp ooit. Op zaterdag 26 april 1986 voerden technici een complexe proef uit in kernreactor 4. Door een bedieningsfout of een verkeerde instelling volgde de ene op de andere fout, waardoor de brandstofstaven smolten en de stoomdruk steeg. Uiteindelijk zorgde een stoomontploffing ervoor dat het zware dak van de reactor werd weggeblazen. Een flinke brand zorgde ervoor dat een grote radioactieve wolk de atmosfeer werd ingeblazen. In de omgeving van de kerncentrale – zelfs in de huidige hoofdstad van Oekraïne: Kiev – werden honderdduizenden mensen geëvacueerd. Het is nog steeds onbekend hoeveel mensen er precies zijn overleden. Uit cijfers van Greenpeace blijkt dat er zo’n 93.000 mensen zijn overleden aan kanker als gevolg van blootstelling aan geïoniseerde straling. De Wereldgezondheidsorganisatie houdt het op circa 5.000 doden.
De kerncentrale van Tsjernobyl en de spooksteden rondom de kerncentrale zijn tegenwoordig gewoon te bezoeken. Wel raden organisaties mensen aan om na een bezoek aan Tsjernobyl direct met kleren en al onder de douche te stappen.
Ibaraki Prefecture, Japan – 1999
In 1999 werd Japan getroffen door een kleine kernramp. Op 30 september gooiden medewerkers van de Tokaimura Nuclear Fuel Processing Facility verrijkt uranium in de reactor. De werknemers waren slecht geschoold en hadden voorheen nooit met verrijkt uranium met een hoger gehalte dan vijf procent gewerkt. Toch gooiden ze op 30 september verrijkt uranium met een percentage van 18,8 procent in de reactor. Hierdoor ontstond een niet te stoppen nucleaire reactie. Twee werknemers van de kerncentrale kwamen om het leven, veertig andere medewerkers werden behandeld voor blootstelling aan straling.
Fukushima, Japan – 2011
De meest recente kernramp vond plaats in Japan. Het land van de rijzende zon werd op vrijdag 11 maart 2011 getroffen door een zware aardbeving en een tsunami. Hierdoor kregen sommige gebieden aan de oostkust van Japan last van stroomstoringen. Ook de kerncentrale van Fukushima. Gelukkig zijn er in dit soort gevallen back-up-generatoren, maar ook die faalden. Hierdoor slaagden de werknemers er niet in om de nucleaire kernen te koelen. De weken erna bliezen de verschillende reactoren grote hoeveelheden straling uit. Sinds het begin van de ramp kwam er zo’n 10.000 terabecquerel straling vrij. Hoewel de kernramp minder grote gevolgen heeft dan de Tsjernobyl-ramp, is de ramp met de kerncentrale van Fukushima tot nu toe de grootste kernramp van de 21ste eeuw.