Onderzoekers hopen er bijvoorbeeld achter te komen hoe 2I / Borisov om zijn as roteert en in hoeverre hij lijkt op zijn voorganger ‘Oumuamua.
Op dit moment zoeft er een vreemde komeet door ons zonnestelsel. Het gaat om een interstellaire komeet die de naam 2I/Borisov heeft gekregen. Het object werd eind augustus door de Oekraïense amateurastronoom Gennady Borisov gespot. Een bijzondere ontdekking, aangezien dit slechts het tweede object van buiten het zonnestelsel is dat ons een bezoekje komt brengen. 2I/Borisov stevent momenteel af op onze zon en zal deze op 7 december het dichtste naderen op een afstand van ongeveer 2 AE (Astronomische Eenheid, de afstand aarde-zon). In deze periode hopen onderzoekers meer over de komeet te weten te komen. Maar wat willen onderzoekers precies weten? En in hoeverre lijkt hij op de vorige interstellaire bezoeker ‘Oumuamua?
Wat weten we al?
Op dit moment hebben onderzoekers al ontrafeld dat 2I/Borisoveen komeet is. Dat blijkt uit de zeer uitgesproken staart waar het object over beschikt en die is vastgelegd door Gemini observatorium (zie foto hiernaast). Hoe groot het object is, is nu nog lastig te zeggen maar onderzoekers denken dat hij een diameter heeft van zeker enkele kilometers. “Daarnaast vertelt de baan van 2I/Borisov dat het object buiten ons zonnestelsel is ontstaan,” zegt Marco Micheli van ESA’s Near-Earth Object Coordination Center tegen Scientias.nl. Van de duizenden kometen die tot op heden zijn ontdekt, heeft er geen een zo’n hyperbolische baan als die van 2I / Borisov. En dat is natuurlijk ontzettend interessant. “In de komende maanden zullen verschillende waarnemingen worden uitgevoerd en hopelijk zullen we dan nog meer over dit soort objecten leren.”
Toekomstig onderzoek
Maar wat hopen onderzoekers dan precies te ontdekken? “We zullen waarschijnlijk een beter idee krijgen van hoe het object om zijn as roteert,” voorspelt Micheli. “Ook willen we achterhalen hoe groot het object precies is en hopen we meer te weten te komen over het materiaal dat 2I / Borisov afstoot.” En als het goed is hebben onderzoekers daar genoeg tijd voor. Zo zal 2I / Borisov de komende periode goed te zien zijn door middelgrote telescopen. Het object piekt in helderheid in de maanden december en januari en blijft tot april 2020 waarneembaar. En dat geeft onderzoekers genoeg tijd om de komeet verder te karakteriseren.
‘Oumuamua
Zoals gezegd is 2I / Borisov niet de eerste interstellaire bezoeker van ons zonnestelsel. Die eer is aan ‘Oumuamua, een ruimtesteen die in oktober 2017 werd ontdekt. ‘Oumuamua werd al snel wereldnieuws toen astronomen erachter kwamen dat de baan van het object – dat toen nog C2017U1 werd genoemd – sterk deed vermoeden dat hij uit een ander zonnestelsel afkomstig was. Maar wat was ‘Oumuamua precies? Veel speculaties deden de ronde. Volgens sommigen was ‘Oumuamua een planetoïde, anderen dachten aan een buitenaards ruimteschip. Vorig jaar werd de knoop definitief doorgehakt, toen onderzoekers in het blad Nature de – misschien wel ietwat ontnuchterende – conclusie trokken dat ‘Oumuamua ‘gewoon’ een komeet was.
Wat is een komeet?
Gelijkenissen
2I / Borisov en ‘Oumuamua hebben dus wel enkele gelijkenissen. Allereerst zijn ze beide afkomstig van buiten ons zonnestelsel en zijn het beide kometen. Al zijn het wel twee hele verschillende kometen. “Ze zien er morfologisch heel anders uit,” concludeert Micheli. “De komeetachtige activiteit van ‘Oumuamua kon alleen indirect worden afgeleid uit zijn traject. Komeet Borisov is wel actief en heeft, net zoals een normale komeet, een mooie staart.” Een andere opvallende gelijkenis is dat beide objecten rond dezelfde tijd van het jaar zijn ontdekt, namelijk rond september/oktober. Maar of dat wat betekent zal toekomstig onderzoek moeten uitwijzen. “Interessante overeenkomsten zullen mogelijk de komende weken, maanden of jaren duidelijk worden, nadat alle gegevens zijn verzameld,” aldus Micheli.
Detectie
Interessant is verder dat ‘Oumuamua – het eerste interstellaire object – pas in 2017 werd aangetroffen. En nu stuiten onderzoekers in 2019 op 2I / Borisov. Dat er nu ineens twee interstellaire objecten vlak na elkaar zijn ontdekt is volgens Micheli deels te danken aan onze technologische vooruitgang. Zo zijn er de afgelopen jaren meer, en betere telescopen bijgekomen. “In het afgelopen decennium zijn telescopen voor de ontdekking van mogelijk gevaarlijke planetoïden gefinanceerd door verschillende ruimtevaartorganisaties,” legt Micheli uit. “Als gevolg daarvan zijn er veel meer objecten in ons zonnestelsel ontdekt. Daarom is het te begrijpen dat deze zeer zeldzame objecten nu pas worden gespot. ‘Oumuamua was een klein en zwak object en was daarom vrij lastig te detecteren. Het is dan ook geen verrassing dat soortgelijke observaties eerder nog niet mogelijk waren. Komeet Borisov is daarentegen helderder en daarom makkelijker waar te nemen.”
Wetenschappers denken dat het binnenste deel van ons zonnestelsel ieder jaar één interstellaire gast ontvangt. Vaak zijn deze objecten zo zwak dat ze onopgemerkt het grensgebied oversteken. Maar dankzij betere telescopen is het eindelijk mogelijk om veel gerichter op zoek te gaan naar deze bezoekers. Of we echter ooit zullen ontrafelen waar ze vandaan komen, is nog verre van zeker. “De fysieke processen die deze objecten in andere stellaire systemen voortbrengen en ze vervolgens wegwerpen, zijn redelijk goed bekend,” vertelt Micheli. “Het bestuderen van deze objecten levert direct bewijs van hoe deze processen precies werken. Het is echter heel erg lastig om het exacte stellaire systeem te vinden waar ze vandaan komen. Dat komt door het enorme aantal sterren in het universum. Bovendien weten we over de meeste van hen alleen grofweg de positie in het verleden.” Niettemin belooft het een enerverende en spannende periode te worden waarin onderzoekers hopen interstellaire objecten zoals 2I / Borisov beter te doorgronden en zo misschien ook wel meer leren over de vorming van ons zonnestelsel.
