De dieet illusie: de meeste mensen schatten hun eetpatroon gezonder in dan het werkelijk is

Hoe gezond eet jij? Het lijkt een simpele vraag. Maar toch blijken we massaal de gezondheid van ons dieet te overschatten.

We weten allemaal dat gezond eten heel belangrijk is. Dat komt met name omdat het de kans op verscheidende ziektes – waaronder de kans op hart- en vaatziekten, beroertes en de ziekte van Alzheimer – aanzienlijk verkleint. Toch blijkt het vaak lastig om er een gezond eetpatroon op na te houden. Maar verrassend genoeg lijken de meeste van ons er toch van overtuigd gezond te eten, ook als dat niet het geval is, zo toont een nieuwe studie aan.

Hoe gezond eet jij?
In een nieuwe studie stelden onderzoekers aan meer dan 9.700 Amerikanen de simpele vraag: hoe gezond eet jij? De deelnemers moesten eerst een vragenlijst invullen over waar hun dieet precies uit bestond. Vervolgens werd hen gevraagd hun eetpatroon te beoordelen. Ze konden kiezen uit uitstekend, zeer goed, goed, redelijk en slecht.

Wist je dat…

…ongezond eten naar schatting tot wel 11 miljoen doden per jaar eist?

Beoordeling
Nadat de deelnemers eerst zelf een oordeel over hun dieet hadden geveld, was het de beurt aan de onderzoekers. Ze bestudeerden de ingevulde vragenlijsten en de beoordelingen van de proefpersonen en stelden vervolgens voor iedere deelnemer de werkelijke gezondheid van het dieet vast. Het leidt tot een opvallende ontdekking. Want de studie onthult significante verschillen tussen de door de onderzoekers berekende scores en hoe de deelnemers zelf hun dieet hadden beoordeeld. Van de meer dan 9.700 deelnemers beoordeelden ongeveer 8.000 (ongeveer 85 procent) hun voedingskwaliteit onnauwkeurig. Daarvan overschat bijna iedereen (99 procent!) de gezondheid van het dieet.

Gezonder dan dat het is
Het betekent dat we dus massaal denken dat we gezonder eten dan werkelijk het geval is. Maar dat is volgens onderzoeker Jessica Thomson niet eens het meest verrassend. “Wat we het meest verrassend vonden is de mate waarin mensen de gezondheid van hun dieet overschatten,” vertelt ze in gesprek met Scientias.nl. “Ze ervoeren hun dieet bijvoorbeeld als zeer goed, terwijl hun eetpatroon in feite slecht was.”

Ongezond eetpatroon
Slechts een klein percentage van de Amerikaanse volwassenen bleek de gezondheid van hun dieet nauwkeurig te kunnen inschatten. En opvallend genoeg waren dat vooral degenen die er een ongezond eetpatroon op nahielden. De scores van de onderzoekers kwamen in 97 procent van deze gevallen overeen met de beoordeling van de deelnemer. Kortom, hoe slechter je eet, hoe beter je dat weet.

Verklaring
Een prangende vraag is natuurlijk waarom de meeste mensen denken dat hun eetpatroon gezonder is dan het werkelijk is. Helaas moet Thomson ons vooralsnog het antwoord schuldig blijven. “Op basis van onze onderzoeksresultaten kan ik dat niet verklaren,” zegt ze. “Er is meer onderzoek nodig om te bepalen welke factoren mensen precies overwegen als ze worden gevraagd de gezondheid van hun dieet te beoordelen.”

Verkeerde perceptie
Het zou bijvoorbeeld kunnen dat de meeste mensen eigenlijk helemaal niet weten welke voedingsmiddelen precies gezond en ongezond zijn. Ook zijn ze mogelijk niet goed op de hoogte van bepaalde voedingsaanbevelingen en houden ze misschien geen rekening met waar ze hun voedsel kopen of hoe het wordt bereid. En dus hoopt Thomson dat de studie beleidsmakers aanzet tot actie. “Mensen zouden beter voorgelicht moeten worden,” betoogt ze. “ Ik hoop ook dat er meer inspanningen zullen worden geleverd om mensen te helpen beter te beoordelen of het voedsel dat ze eten echt in overeenstemming is met een gezond dieet.”

Wat is een gezond dieet?
Hoe een gezond dieet er precies uitziet? Om gezond te eten moet je niet te veel calorieën nuttigen. Daarnaast moet het uit een verscheidenheid van plantaardig voedsel en minder dierlijk eten bestaan. Ook moeten verzadigde vetten plaats maken voor onverzadigde vetten en zouden er minder geraffineerde granen, verwerkt voedsel en toegevoegde suikers op het menu moeten staan. Een gezond dieet bestaat bovendien uit minder rood vlees en suiker en juist meer uit noten, fruit, groenten en peulvruchten. Je zou eigenlijk terug moeten naar het oerdieet van onze verre voorouders. Kortom, voorbeelden van voedingsmiddelen die als gezond aangemerkt worden, zijn groente en fruit, volle granen, gezonde vetten, magere zuivelproducten, zeevruchten en plantaardige eiwitten. Voedingsmiddelen die je beter links kunt laten liggen, zijn geraffineerde granen, voedingsmiddelen die heel zout zijn, toegevoegde suikers en verzadigde vetten.

Al met al onderstrepen de onderzoekers met hun een studie een ware dieetwaan. Blijkbaar is er nog veel werk aan de winkel om ervoor te zorgen dat mensen de gezondheid van hun dieet beter kunnen inschatten. En als we gaan inzien dat ons dieet misschien toch slechter is dan we denken, kan dit ertoe leiden dat ons eetpatroon nog verbetert ook.

Bronmateriaal

"Most people think their diet is healthier than it is" - American Society for Nutrition (via EurekAlert)

Interview met Jessica Thomson

Afbeelding bovenaan dit artikel: Alexy Almond from Pexels (via Canva.com)

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd