Betekent dit dat het wrede martelritueel beschreven in de Vikingensages ook daadwerkelijk werd uitgevoerd…?
Decennialang hebben historici gedebatteerd over de vraag of een berucht gewelddadig martelritueel daadwerkelijk heeft plaatsgevonden. Of is de bloedarend, een misselijkmakende executiemethode van de Vikingen, een verfraaid verhaal dat door de eeuwen heen via opschriften is doorverteld? Om het antwoord op die vraag te vinden, besloten onderzoekers bij het begin te beginnen. Want is de executiemethode überhaupt anatomisch mogelijk?
De bloedarend
De bloedarend geeft volgens sommigen een goed beeld van de brutaliteit en meedogenloosheid van Vikingen. Het martelritueel staat beschreven in Vikingensages, waarbij vooraanstaande gevangenen op een speciale wijze aan de goden werden geofferd. Slachtoffers werden in leven gehouden terwijl ze op hun buik werden vastgepind. De rug werd vervolgens opengesneden, waarbij enkele ribben en de longen naar achter werden getrokken. Op deze wijze leek het net alsof het slachtoffer, dat ondertussen pijnlijk door verstikking om het leven kwam, vleugels als een arend gekregen had, waarmee zijn geest naar Odin kon vliegen. Geleerden hebben echter getwijfeld aan de authenticiteit van dit woeste en barbaarse verhaal en of noodlottige slachtoffers daadwerkelijk op deze brute wijze werden vermoord.
Studie
In een nieuwe studie besloten onderzoekers te achterhalen of het überhaupt mogelijk is om het ritueel uit te voeren zoals het beschreven staat. Want dat heldert ook meer op over de waarschijnlijkheid dat deze executie-methode heeft plaatsgevonden. Het onderzoeksteam voerde verscheidende simulaties uit met behulp van ultramoderne software en beoordeelden de verhalen en historische verslagen over de bloedarend opnieuw.
Het… kan
De onderzoekers komen tot een vrij lugubere conclusie. Want uit de analyse blijkt dat de bloedarend, zoals beschreven in de vroeg-middeleeuwse verhalen, anatomisch mogelijk is. Het zou echter wel al vrij vroeg in het proces geleid hebben tot de dood van het slachtoffer. Maar dat het vreselijke ritueel echt had kunnen gebeuren, staat buiten kijf.
Samenleving
De bevindingen verschaft niet alleen meer inzicht in de anatomische uitvoerbaarheid van de bloedarend, het levert ook een belangrijke bijdrage aan de studie naar de vroeg-middeleeuwse samenleving. “Het multidisciplinaire ethos van het werk stelde ons in staat om niet alleen naar de bloedarend te kijken vanuit het perspectief ‘hoe?’, maar ook vanuit het sociaal-culturele perspectief ‘waarom?’” zegt onderzoeker Monte Gates. De onderzoekers beweren dat een dergelijk ritueel een belangrijke rol zou kunnen hebben gespeeld in de Viking-cultuur, deels om de sociale status van de gezagvoerder veilig te stellen.
Al met al bevestigen de onderzoekers de uitvoerbaarheid van de bloedarend. Anatomisch gezien kan het. Al blijft het vooralsnog de vraag of de Vikingen ook echt zo bruut waren dat ze mensen op deze gruwelijke manier om het leven brachten.
