Het lijkt zelfs of de grijpende hand een compleet sterrenstelsel uit de lucht wil pakken. Maar schijn bedriegt; in werkelijkheid bevindt het sterrenstelsel zich namelijk op een slordige 100 miljoen lichtjaar afstand – en dus ver buiten bereik – van de ‘hand’.
Maar het blijft natuurlijk een geweldige opname. Deze is gemaakt door de Dark Energy Camera, die zich bevindt op de Victor M. Blanco 4-meter Telescoop in Chili.
Gumnevel
Voor de opname richtte de camera zich op de Gumnevel, die zich op zo’n 1300 lichtjaar van de aarde bevindt. In het centrum daarvan vinden we CG 4, een object dat opvallend veel wegheeft van een grijpende hand.
Bolwolk
In werkelijkheid is CG 4 echter niets anders dan een bolwolk: een dichte gas- en stofwolk waarin stervorming plaatsvindt. Sommige van deze bolwolken – zoals CG 4 – worden op de één of andere manier van een deel van hun materiaal ontdaan (zie kader), waardoor ze een lange staart verkrijgen en – met een beetje fantasie – wel iets weghebben van een komeet.
Staartje
CG 4 is dus een bolwolk met een staartje. Dat staartje is zo’n 8 lichtjaar lang – wat betekent dat licht er 8 jaar over doet om van het ene uiteinde naar het andere uiteinde van de staart te reizen. Op de staart bevindt zich een nog wel iets bolvormige gas- en stofwolk die zo’n 1,5 lichtjaar breed is.
Gloed
Bolwolken met een staartje – zoals CG 4 – kennen we nog niet zo heel lang; astronomen spotten ze pas in 1976 voor het eerst. Dat heeft alles te maken met het feit dat het gas en stof waaruit ze zijn opgebouwd een vrij hoge dichtheid heeft en vrijwel geen licht doorlaat. Dat met de Dark Energy Camera nu zo’n prachtige opname van een bolwolk is verkregen, is te danken aan een speciaal filter waarover deze camera beschikt, waarmee deze de zwakke rode gloed van geïoniseerd waterstof in de ‘hand’ en langs de ‘arm’ van CG 4 kan detecteren. Deze gloed ontstaat doordat de waterstof gebombardeerd wordt door straling, afkomstig van nabije hete, zware sterren.
Die sterren maken CG 4 dus zichtbaar. Maar met hun intense straling vernietigen ze de bolwolk ook heel geleidelijk. Dat weerhoudt de toch nog rijkelijk met stof en gas gevulde CG 4 er echter niet van om op dit moment nog enkele nieuwe sterren ter grootte van onze zon voort te brengen.
