Dankzij klimaatverandering was 2016 het warmste jaar ooit gemeten

2016 was het warmste jaar ooit gemeten. Dat wisten we begin dit jaar al, maar nu bevestigen onderzoekers dit in een internationaal rapport. Meer dan 450 wetenschappers uit bijna zestig landen concluderen dat dit komt door klimaatverandering.

Het gemiddeld aantal koolstofdioxidedeeltjes (CO2) in de atmosfeer was in 2016 hoger dan ooit in de afgelopen miljoen jaren: 402,9 deeltjes per miljoen (ppm). Voor de industriële revolutie in de negentiende eeuw, was de wereldwijde concentratie CO2 ongeveer 280 ppm. De afgelopen 800.000 jaar fluctueerde de CO2 tussen de 180 ppm (ijstijden) en 280 (warme perioden).

Ook de gemiddelde oppervlaktetemperatuur was vorig jaar hoger dan ooit. Het oppervlak was 0,45 tot 0,56 graden Celsius warmer dan in de periode van 1981 tot 2010. Ook de oppervlaktetemperatuur van zeeën en oceanen nam fors toe, namelijk 0,36 tot 0,41 graden Celsius in vergelijking met de periode 1981-2010. De temperatuur van het wateroppervlak was 0,01 tot 0,03 graden Celsius hoger dan in 2015.

Stijging gemiddelde oppervlaktetemperatuur in vergelijking met de periode 1981-2010 (in Fahrenheit).
Aantal koolstofdioxidedeeltjes per miljoen deeltjes in de atmosfeer.

Het rapport staat vol met onheilspellende conclusies. Zo zette de zeespiegelstijging in 2016 door. De gemiddelde zeespiegel is zo’n 8,2 centimeter hoger dan in 1993. Wetenschappers waarschuwden eerder dit jaar dat de zeespiegel abrupt enkele meters kan stijgen, bijvoorbeeld als in een korte periode veel ijs smelt. 14.700 jaar geleden steeg de zeespiegel in een paar eeuwen tijd minimaal drie meter. Andere onderzoekers schetsen een doemscenario, namelijk dat de zeespiegel in het jaar 2500 vijftien meter hoger is dan nu.

Zeespiegelstijging t.o.v. het gemiddelde in de periode 1993-2016.

Noordpool
Een van de plekken waar het niet zo goed ging in 2016, was de noordpool. De winter eindigde daar namelijk met recordbrekend weinig zee-ijs. Na de zomer bereikte het zee-ijs op de noordpool haar minimale omvang, namelijk 4,14 miljoen vierkante kilometer ijs. In de ranglijst met zee-ijsminima – aangevoerd door het jaar waarin de hoeveelheid zee-ijs het kleinst was – eindigde het jaar 2016 op de tweede plek.

El Niño
Ligt het dan alleen maar aan de mens? Dat is te kort door de bocht. 2016 was op veel fronten een recordbrekend jaar door het klimaatfenomeen El Niño. Eind 2015 en begin 2016 werden grote delen van de wereld getroffen door extreem weer. Volgens oceanograaf Michael McPhaden was het de heftigste El Niño in achttien jaar tijd.

Derde recordbrekende jaar op rij
“2016 is opmerkelijk genoeg het derde recordbrekende jaar op rij,” zei onderzoeker Gavin Schmidt van het National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA) begin dit jaar. “We verwachten niet dat er jaar na jaar records worden gebroken, maar de voortdurende trend is duidelijk.”

“Je kunt kijken naar gemiddelde stijgingen van klimaatverandering, maar juist extreme weersituaties hebben de grootste impact op ons”, zegt klimaatwetenschapper Michael Mann van de staatsuniversiteit van Pennsylvania. “Denk aan extreme droogte, extreme hittegolven en extreme overstromingen. We zien dat er een verband is tussen stijgende temperaturen en extreme weersituaties. Deze weersituaties komen namelijk frequenter voor.”

Rapport
Benieuwd naar het volledige rapport? Je kunt de publicatie hier gratis downloaden.

Lees ook: wat merken we in Nederland van klimaatverandering?

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd