De nu opgedroogde rivier voerde in vervlogen tijden gesteentes mee, waarvan de Marsrover nu een brokje opgeraapt en opgeslagen heeft.
Ondertussen heeft Marsrover Perseverance al heel wat monsterbuisjes gevuld met belangrijke monsters van Mars, die naar de aarde zullen worden gestuurd voor nader onderzoek. Hoeveel precies? De teller staat nu op twintig, zo laat NASA weten. En het meest recent verzamelde monster is een hele belangrijke. Dat komt omdat Perseverance voor dit monster in gesteente heeft geboord dat in een ver verleden door een Martiaanse rivier is meegevoerd. Dit monster verschaft daarom een uniek inkijkje in plaatsen die de rover waarschijnlijk nooit zal bezoeken.
Jezero-krater
Perseverance rolt op dit moment door de Jezero-krater, een 45 kilometer groot gebied iets ten noorden van de Martiaanse evenaar. Golvende landstrepen zichtbaar vanuit de ruimte onthullen hier rivieren die ooit over het oppervlak van Mars stroomden. En daarom zoekt het Marswagentje hier ijverig naar sporen van (voormalig) leven. In zijn zoektocht verzamelt het Marswagentje verschillende monsters, die hij in luchtdichte titanium buisjes opslaat. Uiteindelijk hopen de onderzoekers alle meegebrachte monsterbuisjes – maar liefst 42 in totaal – te vullen met interessante monsters van Mars.
Monsters
Perseverance heeft al verschillende monsters verzameld. Zo vulde het Marswagentje vooral veel monsterbuisjes met brokjes gesteente, die hij uit verschillende rotsen boorde. Deze gesteentes zijn afkomstig van verschillende gebieden, waardoor ze hopelijk veel kunnen onthullen over het verleden van de rode planeet. En onlangs heeft Perseverance dus zijn twintigste monsterbuisje verzegeld.
Rivier
Zoals gezegd boorde Perseverance voor dit monster, dat Otis Peak is genoemd, in gesteente dat door een nu opgedroogde rivier in het verre verleden is meegevoerd en voor de voeten van de Marsrover is afgezet. NASA is erg enthousiast over dit verzamelde monster, omdat het mogelijk veel informatie bevat over plekken die de rover onmogelijk op een bezoekje kan trakteren. “Kiezels en rotsblokken die in een rivier worden gevonden, hebben vaak een grote afstand afgelegd,” legt teamlid van de Perseverance-missie Ken Farley uit. “Het water dat de Martiaanse rivierbedding heeft gecreëerd die Perseverance momenteel bezoekt, is al miljarden jaren geleden verdampt. Maar belangrijke verhalen over die tijd zitten nog altijd opgeslagen in het gesteente.”
Bestuderen
Het Marswagentje heeft dit monster nu hermetisch afgesloten en opgeslagen in zijn buik. De bedoeling is dat dit monster – en alle andere verzamelde monsters – tijdens de toekomstige Mars Sample Return-missie naar de aarde zullen worden gestuurd. Dan zullen wetenschappers elk brokje en fragment nauwgezet onder de loep nemen. In het geval van het Otis Peak-monster hopen de onderzoekers te achterhalen wat de precieze leeftijd is, hoe de omgevingsomstandigheden waren in de rivier toen het werd gevormd en of het mogelijk sporen van oud microbieel leven herbergt.
De toekomstige Mars Sample Return-missie – die waarschijnlijk pas tegen 2028 wordt gelanceerd – belooft een historische, maar gecompliceerde onderneming te worden. Tijdens de missie zullen de door Perseverance verzamelde en waardevolle monsters worden opgehaald en naar de aarde worden gebracht. Allereerst zal Perseverance de kostbare monsters naar een toekomstige lander brengen. De lander zal op zijn beurt met behulp van een robotarm de monsters in een capsule plaatsen, aan boord van een kleine raket. Op deze manier worden de monsters vervolgens gelanceerd en afgeleverd bij een orbiter, die ze ten slotte veilig en wel op aarde moet afleveren. De verwachting is dat de monsters rond 2033 op aarde arriveren. Vervolgens kunnen ze met behulp van geavanceerde instrumenten – die te groot en te complex zijn om naar Mars te vervoeren – bestudeerd worden. Niet alleen hopen wetenschappers hierdoor meer te weten te komen over de vroege evolutie van onze naaste buur, mogelijk zullen de monsters ook onthullen of Mars ooit leefbaar was en leven herbergde. Bekijk in deze korte animatie de belangrijke momenten van NASA’s en ESA’s Mars Sample Return-missie. Video: NASA/ESA/JPL-Caltech/GSFC/MSFC
Op dit moment verkent het Marswagentje de top van een waaiervormige stapel sedimentair gesteente die 40 meter hoog is. Met het twintigste monster verzegeld en opgeslagen in zijn buik, is de rover nu op weg naar een lage bergkam, bekend als ‘Snowdrift Peak’. En die tocht wordt nog best een uitdaging. Zo zal Perseverance een veld met rotsblokken moeten oversteken.
Rotsblokken
Toch overweegt NASA nu om dit gebied te bezoeken. Ze geloven namelijk dat deze rotsblokken, net als het Otis Peak-monster, waarschijnlijk ergens anders zijn gevormd en miljarden jaren geleden door een oude rivier naar hun huidige locatie zijn getransporteerd. Daarnaast zijn de rotsblokken groot, waardoor wetenschappers veel verschillende rotsen visueel kunnen onderzoeken. “We houden alle opties open, klaar om te stoppen voor alles wat onze nieuwsgierigheid prikkelt,” aldus NASA.
Op dit moment valt het echter nog te bezien of de rotsblokken intrigerend genoeg blijken voor nader onderzoek en mogelijk bemonsterd zullen worden. Zoals gezegd heeft Perseverance ‘slechts’ 42 buisjes bij zich en dus moet elk monster zorgvuldig worden gekozen. Het team laat zich voor nu wederom leiden door de oude rivier. “Goudzoekers die vroeger op zoek waren naar goud of diamanten, keken vaak in rivieren om te bepalen of er stroomopwaarts wat interessants te vinden was,” zegt Farley. “Je hoeft daar dus niet per se helemaal naar toe te lopen – laat de rivier het werk doen.”
