Dagelijks hardlopen, maar op de terugweg langs de snackbar: kun je ongezond eten compenseren met sporten?

Is het oké om ongezond te eten als je maar hard genoeg sport? Australische onderzoekers menen van niet. Volgens hun nieuwe studie vergroot een ongezond dieet de kans op hart- en vaatziekten en verschillende soorten kanker op latere leeftijd, ook al sport je veel.

HIIT versus Friet
Een beperkt aantal studies toonde eerder aan dat hoge intensiteitstrainingen de schadelijke effecten van te veel en slecht eten tegen kunnen gaan op de korte en middellange termijn. Maar de langetermijneffecten zijn nog weinig onderzocht. Daar brengt deze studie verandering in.

Het team onder leiding van professor Melody Ding van de University of Sydney heeft allerlei gezondheidsdata van 360.600 Britse volwassenen uit de UK Biobank geanalyseerd en hun bevindingen gepubliceerd in het British Journal of Sports Medicine.

De UK Biobank is een grootschalig longitudinaal onderzoek, waarbij allerlei data van honderdduizenden deelnemers op meerdere tijdstippen worden gemeten. Het gaat hierbij om biologische gegevens, zoals genetische aanleg, maar ook om bijvoorbeeld de invloed van gedrag op gezondheid.

De schijf van vijf
Onder een hoogkwalitatief dieet wordt een voedingspatroon verstaan, dat bestaat uit minstens vijf porties fruit en groente per dag, twee porties vis per week en een lage inname van rood vlees. Vooral de consumptie van verwerkt vlees mag maar heel beperkt zijn.

Duidelijk werd dat de gezond etende en veel sportende proefpersonen gemiddeld 17 procent minder kans hadden om dood te gaan aan alle gemeten ziektes, vergeleken met de slechtste eters met weinig fysieke activiteit.

De combinatie
Voor hart- en vaatziekten werd een 19 procent lagere mortaliteit gevonden en de kans op overlijden door een aantal kankersoorten was zelfs 27 procent kleiner. “Zowel fysieke activiteit als een gezond dieet spelen een belangrijke rol bij lang en gezond leven”, zegt Ding.

“Er zijn mensen die denken dat je de gevolgen van een slecht dieet kunt compenseren met veel en intensief sporten. Of juist andersom: Dat het oké is voor je gezondheid als je nauwelijks beweegt of sport, als je maar gezond eet. Jammer, maar helaas: zo werkt het niet.”

De grootste kans
“Het is belangrijk om gezond en gevarieerd te eten en drinken en dit te combineren met regelmatig op lage en hoge intensiteit bewegen. Zo verlaag je de kans op hart- en vaatziekten en allerlei soorten kanker”, zegt coauteur Joe van Buskirk van de Australische School of Public Health.

“Onze bevindingen maken duidelijk dat de combinatie van beweging en een goed dieet het beste resultaat geeft. De gezondheid en de gemiddelde leeftijd van de deelnemers verbeteren hierdoor”, aldus Ding. “Advies voor de volksgezondheid en medische behandelingen hoort te focussen op lichamelijke activiteit en een gezond en evenwichtig voedingspatroon. Op deze manier hebben mensen de meeste kans om gezond oud te worden.”

Bewegen
De Gezondheidsraad hanteert als beweegrichtlijn: minstens 2,5 uur per week matig intensief bewegen, dus stevig doorfietsen of wandelen. Daarbij wordt ook geadviseerd nog twee keer per week aan een vorm van krachttraining te doen.

Gezond leven is dus nog niet zo eenvoudig. Zeker niet in een samenleving waar de zoete en vette verleidingen overal op de loer liggen en veel mensen hele dagen achter een scherm doorbrengen.