Ouderen laten zich maar wat vaak beduvelen. Ze laten zich oplichten door mensen die aan de deur komen of laten zich verleiden door internetaanbiedingen die te mooi zijn om waar te zijn. Hoe kan dat toch? Door aftakeling van hun brein, zo blijkt uit nieuw onderzoek.
De één is goedgeloviger dan de ander. Onderzoekers van de universiteit van Iowa hadden het vermoeden dat de ventromediale prefrontale cortex daarin een rol speelt. Om te achterhalen of dat klopte, verzamelden ze 18 mensen met een beschadigde ventromediale prefrontale cortex. Ook haalden ze er 21 mensen bij die wel hersenbeschadigingen hadden, maar bij wie de ventromediale prefrontale cortex nog intact was. Ook was er een controlegroep, deze bestond uit gezonde mensen.
Experiment
De proefpersonen kregen advertenties te zien. De advertenties waren zo opgesteld dat ze sterk leken op advertenties die door de Amerikaanse Federal Trade Commission als misleidend worden beschouwd. De misleidende advertenties waren vrij subtiel. Zo was er bijvoorbeeld een advertentie voor koffers. Deze koffers werden aangeprezen met de woorden ‘American Quality‘. Uit die omschrijving was echter onmogelijk af te leiden of ze in de VS vervaardigd waren of dat ze enkel in de VS geïnspecteerd waren. De proefpersonden moesten aangeven in hoeverre ze de advertentie geloofden en hoe sterk ze geneigd waren om een product te kopen.
Opgelicht!
De proefpersonen die beschadigingen aan de ventromediale prefrontale cortex hadden, waren twee keer sterker geneigd om een object dat in een misleidende advertentie werd aangekondigd, aan te schaffen. Zelfs wanneer uit disclaimerinformatie bleek dat de advertentie misleidend was. “Ze geloofden de advertenties het sterkst en ze hadden de sterkste neiging om te kopen,” vertelt onderzoeker Natalie Denburg. En daarmee is deze groep mensen bijzonder kwetsbaar als het gaat om oplichting of misleiding.
Ouderen
Maar hoe zit het dan met ouderen? De onderzoekers wijzen erop dat de ventromediale prefrontale cortex zodra mensen zestig jaar worden begint af te takelen. De snelheid waarmee dat gebeurt, verschilt. Het verklaart echter waarom zelfs heel intelligente ouderen of heel intelligente mensen met een beschadiging aan de ventromediale prefrontale cortex vrij gemakkelijk om de tuin te leiden zijn.
De onderzoekers hopen dat hun studie artsen, verzorgers en familieleden helpt om opgelichte ouderen beter te begrijpen. “In plaats van te zeggen: ‘Hoe kon je zoiets stoms doen’ kunnen mensen nu mogelijk begrijpen dat oudere mensen de biologische mechanismen die ze in staat stellen om de nadelige effecten van hun beslissingen in te zien, missen,” stelt onderzoeker Daniel Tranel. Ook kan het onderzoek – dat aantoont waarom ouderen zo gemakkelijk op te lichten zijn – mensen handvatten bieden om ouderen beter te beschermen tegen mensen die ze koeien met gouden hoorns beloven.