BIOLOGIE Waarom kan een jong olifantje – hetzij wat wankel – direct na de geboorte op zijn poten staan en doet een gemiddeld mensenkind daar al snel een jaartje over? Wetenschappers zochten het uit en trekken de conclusie dat de eerste stapjes nauw samenhangen met de grootte van de hersenen.
Wetenschappers van de Lund University onderzochten de eerste stapjes van 24 soorten zoogdieren waaronder schapen, chimpansees, kamelen en aardvarkens. Ze legden de resultaten naast andere variabelen zoals de draagtijd, volwassen lichaamsgrootte en de grootte van een volwassen brein. Door niet te kijken naar het moment waarop het dier geboren was, maar naar het moment waarop het verwekt werd, kon een patroon worden waargenomen: de massa van het volwassen brein bepaalt voor 94 procent hoe snel een zoogdier kan lopen. Zoogdieren met een groter brein – zoals bijvoorbeeld mensen – doen er langer over om te leren lopen dan soorten met een kleiner brein.
Het verschil kon deels ook verklaard worden door de verschillen in anatomie. Zoogdieren die op hun hielen lopen (bijvoorbeeld mensen) doen er langer over dan dieren die op hun tenen lopen (bijvoorbeeld katten en paarden). Volgens de onderzoekers heeft dat te maken met de moeilijkheidsgraad en dus met het brein. Zo is de ene manier van lopen complexer dan de andere.
Uit het onderzoek naar de 24 diersoorten konden de onderzoekers opvallend genoeg precies voorspellen wanneer een mensenkind gaat lopen. Volgens de wetenschappers laat dat ook zien dat wij mensen – in ieder geval ten opzichte van de onderzochte zoogdieren – geen uitzondering zijn. Leuk om te weten: wij mensen lopen relatief gezien even snel als een veulen. Omdat een veulen echter langer in de baarmoeder zit, kan dit direct na de geboorte lopen. Maar vanaf de verwekking gezien, lopen we gelijk op.
De draagtijd en de massa van het brein werden ook geanalyseerd, maar bleken voor de mens niet overeen te komen met de andere zoogdieren. Dat komt volgens de onderzoekers doordat mensen zich vooral na de geboorte verder ontwikkelen en bovendien kortere tijd in de baarmoeder doorbrengen.